“الگوی محبان”
“خداوندا! مرا تا هنگامی عمر عطا نما که عمرم در فرمانبرداری تو بکار رود …”[1]
حیات بابرکت امام زین العابدین (علیه السلام)با اموری چون یاری رسانی به مستمندان، ایجاد مجموعه‌های نفیس دعایی و عبادت‌های مداوم آن حضرت، جلوه‌های زیبای اطاعت خداوند را به نمایش گذاشت و ترجمه ی سزاواری برای فراز ذکر شده از صحیفه ی سجادیه گشت. اما از دیگر زیبایی هایی که همچون گوهر در حیات امام چهارم (علیه السلام) می‌درخشد، گریستن مداوم و عزاداری آن بزرگوار بر مصیبت پدر گرامیشان حضرت سید الشهدا (علیه السلام)است.
یکی از خدمتکاران آن بزرگوار اینگونه نقل می‌کند:
روزی امام سجاد (علیه السلام) به صحرا رفت. من هم به دنبالش رفتم و بدون آنکه متوجه شود، کمی دورتر ایستادم. دیدم سر را بر سنگی خشن گذاشت و مشغول گریه شد و هزار مرتبه ذکری را تکرار کرد. آنگاه درحالی که صورت و محاسن حضرت از اشک تر شده بود، سرش را بلند نمود. من نزدیک رفته و گفتم:ای مولای من! آیا هنوز وقت آن نرسیده که اندوهت پایان یابد و از گریه هایت کاسته شود؟
امام(علیه السلام) در پاسخ فرمود:
“چه می‌گویی؟ یعقوب پیامبر(علیه السلام) با آنکه دوازده پسر داشت، وقتی خدا یکی از آنان را از پیش چشمانش دور ساخت، از غم و غصه موهای سرش سپید و کمرش خم شد و از فرط گریه بینایی اش را از دست داد، در حالی که فرزندش زنده بود. اما من به چشم خود دیدم که پدر و برادر و هفده نفر از افراد خانواده ام بر زمین افتاده و کشته شدند. بنابر این چگونه انتظار داری اندوهم پایان گیرد وگریه هایم کاسته شود؟”
اندوه فراوان و اشک بی پایان امام چهارم(علیه السلام)، تنها نشانگر محبت یک فرزند بر پدرش نیست، بلکه از روی شناخت و معرفت ویژه‌ای است که آن حضرت نسبت به مقام و شخصیت فردی چون امام حسین (علیه السلام)دارد.
اما گاهی ممکن است شوق شرکت در مجالس و عزاداری برای حضرت سیدالشهدا (علیه السلام)، موجب احساس نوعی غنای معنوی در انسان شود؛ به طوری که شخص، نسبت به جد و جهد در سایر عبادت هایی که در سیره ی ائمه اطهار(علیهم السلام)بدانها تاکید شده است، احساس بی نیازی کند. از این رو توصیف امام صادق (علیه السلام)از چگونگی عزاداری امام سجاد(علیه السلام)بر پدرش شنیدنی است:
“زین العابدین (علیه السلام)در تمام مدت زمان حیات خود بعد از واقعه ی عاشورا، برپدرش می‌گریست. او در طی این مدت، روز‌ها را روزه می‌داشت و شبها را به عبادت می‌پرداخت. چون هنگام افطار می‌شد و برایش آب و غذا می‌آوردند، می‌فرمود: فرزند رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلم)را گرسنه و تشنه شهید کردند؛ و پیوسته این سخن را تکرار می‌کرد و اشک می‌ریخت. حال آن بزرگوار همواره برهمین منوال بود تا به خدای عزوجل ملحق شد.”
امام سجاد (علیه السلام) به عنوان اولین و اصلی ترین صاحب عزای امام حسین (علیه السلام)، همواره عزاداری بر مصیبت پدر بزرگوارشان را همراه عبادت‌های دیگر از جمله روزه داری و نیایش‌های شبانه مورد توجه قرار می‌دادند. با وجود چنین الگویی که امام چهارم (علیه السلام) در برابر محبان شهید کربلا قرار داده اند، چگونه می‌توان صرف عزاداری برای حضرت امام حسین (علیه السلام)را برای خود کافی دانست و پیروی از سیره ی امام سجاد(علیه السلام) در عبادت وبندگی خداوند را کوچک شمرد؟!
(برگرفته ازکتاب کتاب “لهوف”، تالیف: سیدابن طاووس[2]،(به همراه تلخیص و اضافات))
برچسب خورده:اطاعت خداوند_افطارالگوی محبان_امام علی بن الحسین السجاد_سیره امام سجاد ع_عزاداری امام حسین ع_غنای معنوی–گوهر در حیات_ امام چهارم_واقعه ی عاشورا
پاورقی:
[1] صحیفه سجادیه، دعای بیستم، فراز ششم
[2] در این نوشتار، از متن ترجمه کتاب لهوف که توسط آقای فرج الله الهی انجام گرفته است، استفاده گردیده است.