جناده بن ابی امیه گوید: در آن بیماری که امام حسن (علیه السلام) به دنبال آن از دنیا رفت، به دیدار آن حضرت رفتم. در پیش روی آن حضرت تشتی به منظور دفع آثار سمی که معاویه به ایشان خورانده بود، قرار داشت.
جناده می‌گوید: “من عرض کردم: اى فرزند رسول خدا! مرا موعظه کن.”
امام حسن مجتبى (علیه السلام) فرمود:
«خود را براى سفر آخرت آماده نما و پیش از آنکه مرگت فرا رسد، زاد و توشه این سفر را تهیه کن.
بدان که تو دنیا را می‌طلبى و مرگ نیز تو را طلب مى کند. غم و غصه روزی که نرسیده را بر امروزت بار مکن. بدان که بیش از آنچه قوت و روزى توست، مالی به دست نمى آورى؛ مگر آنکه آن مال را برای دیگرى اندوخته می‌کنی.
و بدان که (در روز قیامت) درباره حلال مال دنیا مورد حساب و بازخواست قرار می‌گیری و در مورد حرام آن، کیفر و عقاب می‌شوی و در مورد شبهه ناک آن نیز عتاب و سرزنش خواهی شد. پس دنیا را به منزله مردارى قرار ده (که فقط در مورد اضطرار و ناچارى از آن برگیرى) و از آن به مقدارى که برای تو کفایت کند، برگیر.[1]
براى دنیاى خود به گونه اى کارکن که گویا همیشه در آن زندگى مى کنى. (پس اگر یکی از کارهای دنیوی به تأخیر افتاد، بعدا فرصت داری که آن را انجام دهی[2].و براى آخرتت به گونه‌ای کار کن که گویا فردا خواهى مرد (به صورتی که فرصت برای انجام کار اخروی بسیار تنگ است). و اگر می‌خواهی به راهی جز حسب و نسب و عشیره، عزتى کسب کنی و بزرگى و هیبتی به غیر از راه سلطنت به دست آوری، خود را از خوارى و ذلت نافرمانى و معصیت خداوند، به عزت و بزرگى اطاعت پروردگار عز وجل درآور.
هرگاه ناچار شدی با مردان همنشینی کنی (و ناچارشدى تا با کسی دوستى نمایی)، با کسى نشست و برخاست کن که:
– چون همنشین او گشتى، (مصاحبت او) تو را بیاراید و زینت بخش تو باشد (نه آن که سبب شرمسارى تو گردد.)
– هر گاه خدمتی به او کردى، از تو محافظت کند.
– اگر کمکى از او بخواهی، کمکت کند.
– اگر دستت را به امید احسانی به سویش دراز کردی، تو را کمک کند.
– اگر شکستى در کار تو پیدا شد، آن را برطرف سازد.
– اگر کار نیکى از تو دید، آن را به حساب آرد.
– اگر (در هنگام نیاز) سکوت کردی، او (ابتکار عمل را به‌دست گیرد و) خود اقدام کند.
– اگر برای تو رویداد ناگوار و دردناکى پیش آمد، تو را همراهی کند.
– (و با کسی همنشینی کن) که از ناحیه او سختی و ناراحتی به تو نرسد.
– و در درستی‌ها و حقایق تو را تنها نگذارد.
– اگر بر سر تقسیم چیزى با هم اختلاف پیدا کردید، تو را بر خویشتن مقدم دارد.»
جناده ادامه می‌دهد:
سپس رنگ ایشان به قدری زرد شد که ترسیدم از دنیا برود. در این هنگام امام حسین (علیه السلام) وارد شد و آن حضرت را در بر گرفته و سر و میان دو چشم امام مجتبی(علیه السلام) را بوسید. سپس نزدیک آن حضرت نشست و آن دو با یکدیگر رازها گفتند. امام حسن (علیه السلام)، امام حسین (علیه السلام) را وصی خود قرار داد و در سن 47 سالگی شهید گشته و در بقیع مدفون گردید.
«برگرفته از کتاب بحار الانوار، جلد 44، تألیف: “مرحوم علامه مجلسی(ره)”»
برچسب خورده:آخرین کلام_ارزش دنیا_اطاعت پروردگار_امام حسن مجتبى_حساب_دوست خوب_سخنان امام حسن مجتبی ع_سرزنش_سفر آخرت_عقاب
پاورقی‌ها:
[1] بر اساس فقه اسلامی، استفاده از گوشت مردار جایز نیست؛ مگر در موارد اضطرار که هیچ قوت دیگری در دسترس نباشد و عدم استفاده از آن، لطمه جانی در پی داشته باشد. در این مورد، استفاده از حداقل مقداری که رفع گرسنگی بکند و انسان را نجات دهد، مجاز می‌باشد
[2] منظور از این توصیه، ترویج اهمال و کوتاهی و سستی در انجام امور دنیوی نیست، بلکه بر اساس گفتار علمای اخلاق، منظور آنست که از دنیا تا حد امکان، بهره کمتری گرفته شود و فرصت‌های عمر و وقت‌گذاری‌ها در زندگی، بیشتر صرف رسیدگی و پرداختن به زندگی آخرت گردد