بدان دلیل که مردم در معلومات، اخلاق و آنچه بدان خو گرفته اند ، مختلف هستند، معجزات نیز مختلف و متنوع می‌باشند. از این رو ممکن است معجزه ای از نظر گروهی کاری خارق العاده جلوه کرده و از عنایات الهی محسوب گردد و همین معجزه در نظر عده ای دیگر، مورد تردید و شک قرار گیرد.
مثلاً در زمان حضرت موسی (علیه السلام) سحر و جادو در میان مصریان به طوری رایج بود که امری عادی تلقی می‌شد و مورد تعلیم و تعلم قرار می‌گرفت. مردم مصر نیز فنون و پیچ و خم های آنرا شناخته و آنچه را که خارج از توان یک انسان معمولی بود، تمیز می‌دادند. از این رو حکمت اقتضا می کرد که آن حضرت با معجزه عصا بر آنان استدلال کند؛ عصائی که در برابر دیدگان آنان به فرمان خداوند به مار تبدیل می‌شد و عصاها و ریسمان های آنان را می‌بلعید و دوباره به حالت اول بر می‌گشت و دیگر از عصای ساحران اثری باقی نمی‌ماند. مردم آن عصر به خوبی می‌دانستند که قضیه عصای حضرت موسی (علیه السلام) از حدود قدرت و توان آنان خارج است و همین امر باعث شد که ساحران با دیدن آن ایمان آورند و یقین کنند که کار حضرت موسی (علیه السلام) از امر پروردگار است.
و نیز در عصر حضرت مسیح (علیه السلام) که فلسطین و سوریه از مستعمرات یونان به شمار می‌رفت، دانشمندان بسیاری از یونان در آن کشورها بودند که علم طب در میان آنان رواج کامل داشت؛ تا آنجا که در تورات فعلی در «سـِفر لاویان» در فصل 13 و 14، دستور مبسوطی در علاج کچلی، بََرَص[note]1-بیماری پیسی[/note] و بریون[note]2-نوعی بیماری پوستی و کچلی[/note] وجود دارد؛ به گونه ای که این معالجه از وظایف کاهنان به شمار می‌رفت و عامه مردم بر این باور بودند که بهبودی از این امراض و علاج آن به برکت وجود کاهنان و از آثار معنوی ایشان است. به خاطر همین شیوع و رواج علم طب، معجزه حضرت مسیح (علیه السلام)، شفای بیماران مبتلا به بَرَص و نابینائی و کوری مادر زاد بود؛ زیرا مردم آن عصر آنچه را که خارج از قدرت و توان انسان معمولی و کاهنان بود، شناخته و در نتیجه کارهای خارق العاده را در این زمینه که تنها به قدرت خداوند متعال امکان داشت، تشخیص می‌دادند.
أعراب که دعوت اسلام برای اصلاح انسان از میان آنان آغاز شد، اطلاعات و معلوماتشان در زبان بومی خودشان خلاصه می‌شد و از سایر علوم و صنایع که قابل تعلیم و تعلم بود، بی خبر بودند و هر عملی را بجز ادبیات خودشان، به محض شنیدن یا رؤیت، سحر می پنداشتند و یا از مهارت ساکنان اقطار دور دست و پیشرفت آنان در علوم و فنون محسوب می‌داشتند.
اما آنان در ادبیات عرب در سطح عالی بودند و در علم بلاغت [note]3-فصاحت و بلاغت به اين معناست که در بيان مطلب و مقصود مورد نظر ، بتوان از الفاظ شيوا و زيبا و ترکيبات سنجيده و خوش آهنگ بهره برد.[/note]، پیشرفت چشمگیری داشتند و بخصوص در عصر دعوت پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم)، ثمرات درخت بلاغت به بار نشسته و باغها و بوستانهایش از میوه پر شده بود تا آنجا که برای بزرگداشت آن همه اوج وعظمت، محفلها و جشنها برقرار می‌کردند تا به عظمت بلاغت خود افتخار و مباهات کنند.
پس فن بلاغت و فصاحت در میان آنان به اوج رسیده بود و اعراب نیز بر قواعد آن به خوبی احاطه داشتند و سطوح معمولی و بشری آن را دقیقا می شناختند؛ به طوری که یک فرد به خوبی می‌توانست تشخیص بدهد که بلاغت، در چه حدی در قدرت و توان یک انسان معمولی است و در چه میزان، خارج از حیطه قدرت اوست و متعلق به عنایت خاص الهی و حکمت ربانی است.
با این زمینه، حکمت الهی اقتضاء می‌کرد که قرآن کریم محور تمامی معجزات و اساس و پایه رسالت پیامبر اسلام (صلی الله علیه و آله و سلم) –که برگزیده فرستادگان الهی است– باشد؛ زیرا قرآن کریم به خاطر اعجاز در بلاغت، بهترین دلیل برای اعراب بود؛ چرا که از آوردن مثل آن و یا حتی سوره ای از آن ناتوان بودند و در نتیجه در عین آنکه در علم بلاغت خبره بودند، تسلیم اعجاز قرآن شدند و غیر عرب نیز آنرا معجزه شناختند، زیرا هنگامی که اعراب -که خبره علم بلاغت بودند- در برابر اعجاز قرآن سر تسلیم فرود آرند، غیر عرب یقیناً و به مرتبه اولی از آوردن نظیر قرآن ناتوان خواهد بود.
لذا می بینیم که قرآن کریم از حکمت معجزه بر خوردار است و بدین ترتیب دعوت آن از میان عرب آغاز شد و سیر طبیعی خود را پیمود و بدیگر ملتها رسید و بدین وسیله فایده و حکمت اعجاز با نزول قرآن کامل گشت.
(برگرفته از مقدمه تفسیر شریف آلاء الرحمن، تألیف مرحوم شیخ محمد جواد بلاغی ( با اندکی تصرف ))
سرآغاز نزول قرآن بر خاتم پیامبران ،
و سالروز بعثت رسول مکرم اسلام
حضرت محمد مصطفی ( صلی الله علیه و آله و سلم )
را به تمامی مسلمین جهان و بویژه شما دوست گرامی تبریک و تهنیت می گوید .
آیا زمانه معجزه ها به سر رسیده است؟ براستی چرا و چگونه قرآن کریم معجزه است؟ آیا ما می‌توانیم در عصر کنونی با دود دیده خویش شاهد معجزه ای الهی باشیم؟ … همزمان با سالروز بعثت نبی مکرم اسلام و سرآغاز نزول قرآن بر آن بزرگوار شما دوست گرامی را دعوت می کنیم تا به مطالعه مقاله «اعجاز قرآن» که بر روی سایت قرار دارد، بپردازید. مشتاقانه منتظر دریافت نظرات و پیشنهادات شما خواهیم بود . (برای مطالعه مقاله، اینجا را کلیک نمائید )
……………………………………………………………………………………………………
پاورقی ها :