از جمله وظائف واجب در مني (براي کسيکه حج تمتع بجا مي آورد) بعد از رمي «جمرة عقبه» در روز عيد قربان، کشتن حيواني (شتر يا گاو يا گوسفند) است که فربه و بي عيـب بـاشـد و اين عـمل را از آن نـظـر که عـبـادت است و وسيـله تـقـرب به خـدا اسـت، « قربان » مي گويند.
قرباني، رمز فداکاري و از خود گذشتگي و دادن جان، در راه محبوب و حد نهائي تسليم در برابر معبود است.
يعني همچنانکه خون اين قرباني را در راه تو اي خالق يکتا، بي دريغ مي ريزم، حاضرم بدون هر گونه تعلل، در راه دفاع از حريم دين و اجراي فرامين آسماني تو، از جان خود نيز بگذرم و خون خود را تقديم پيشگاه اقدست نمايم و بگويم :
” به نام خدا، روي خود را بسوي خداوندي مي گردانم که آسمانها و زمين را پديد آورده است، در حاليکه خواهان حق و متمسک به اسلام و از مشرکين نمي باشم. بحقيقت که نماز و قرباني من، مرگ و حيات من، مختص به خداوندي است که پروردگار جهانيان است. بارالها، (هرچه که دارم از موفقيت براي عبادت و بندگي) از تو و براي تو است ” .[note]1.دعای هنگام ذبح قربانی، نقل از امير المؤمنين (عليه السلام) (وافی، جلد 2، کتاب الحج، صفحه 169)[/note]
و چشم دنيا را به هزاران سال پيش بر مي گردانيم و صحنه عجيب و تکان دهنده اي از معرفة الله و تسليم در برابر معبود را می بینیم که پدري پير و کهنسال با چهره ای نوراني که آثار عظمت و جلالت روحش از سيماي متين و آرامش نمايان است، در همين وادي، ايستاده و آستين، بالا زده و تيغ برنده اي در دست گرفته است، در حاليکه فرزند جوان خود را که اندامي موزون و رخساري زيبا دارد، بر زمين خوابانده و با قوت قلبي تمام، تيغي برٌان، به گلوي فرزند جوان مي کشد که : ” فرزندم من ماموريت الهي دارم که ترا ذبح کنم.”[note]2.سوره الصافات، آيه 102[/note]و[note]3.خوابهاي انبياء هرگزخواب شيطاني، يا مولود فعاليت قوه واهمه نيست، بلکه گوشه ای از برنامه نبوت و وحی آنهاست. به اين ترتيب در خوابهای آنها هيچگونه خطا و اشتباهی رخ نمی دهد . . . امری که به ابراهيم شد يک امر امتحانی بود يعنی هدف آن بود که روشن شود که او تا چه اندازه آمادگی اطاعت فرمان خداوند را دارد( تفسیر نمونه ، ذیل آیه 102 سوره صافات)[/note]
فرزند جوان هم، بي ترس و وحشت و خالي از هرگونه ترديد واضطراب، حنجر خود را در اختيار پدر نهاده که: ” پدر، به آنچه که مأمور گشته اي، عمل کن ، که من هم به خواست خدا از صبر کنندگان خواهم بود. “[note]4.سوره الصافات، آيه 102[/note]
راستي که اين درجه از اخلاص در عبوديت، در خور آن مرتبة از لطف و عنايت حضرت باري است که مي فرمايد: “ذبح عظيمي فدايش کرديم.” [note]5.سوره الصافات، آيه 107[/note]
گوسفندي از جانب خدا، به وسيله جبرئيل امين فرشته مقرب الهي، به جانب ابراهيم (عليه السلام)، اعطا گرديد که در عوض اسماعيل(عليه السلام)، آنرا ذبح نمايد.[note]6.کافی، جلد 4، صفحه 208[/note]
و تقدير بالاتر آنکه، براي تعظيم و بزرگداشت اين قدرت ايماني و نيروي اخلاص و تسليم در برابر خدا، مقرر شد که هر سال در موسم حج، در وادي مني، اين خاطره توحيد و خدا دوستي، تجديد شود و به دست حجاج و زوار بيت محرم، گوسفند، گاو و شتر (درحد توانايي افراد) ذبح گردد، تا آن صحنه فوق العاده درخشان توحيد و فداکاري و از خود گذشتگي آن دو عبد موحد مخلص (ابراهيم و اسماعيل) در راه خدا، براي هميشه در دنيا، زنده بماند و سندي کاملا محسوس و مشاهد، در دست عائله بشر، براي نشان دادن شرف آدميت باقي باشد.
« برگرفته از کتاب “حج برنامه تکامل”، تأليف آيت الله ضياء آبادي » (با اندکي تصرف )
سايت رشد، فرا رسيدن عيد سعيد قربان ،
عيد تقرب به حضرت حق ، اظهار تسليم و بندگی وپيروی از سنت ابراهيمی
را به همه موحدين تبريک و تهنيت عرض مي نمايد.
پاورقی ها :