در اول ذیقعده سال 173 هجري قمري، شهرمدينه به وجود مقدس حضرت فاطمه معصومه (سلام الله عليها ) زينت يافت.[note]1- در مورد روز و ماه ولادت ایشان ، تاريخ ديگري نقل نشده ، ولي در مورد سال ولادت 2 تاريخ را ذكر كرده اند : 1) سال 173 هجري قمري مستدرك السقيفه 2) سال 183 هجري قمري نزهة الابرار – لواقح الأنوار كه با توجه به تاريخ شهادت امام موسي بن جعفر (علیه السلام)، تاريخ اول به ذهن نزديكتر است .
[/note] پدر بزرگوارشان حضرت موسي بن جعفر (عليه السلام) و مادرگراميشان حضرت نجمه خاتون بودند.
بعد از برادر گراميشان حضرت علي بن موسي الرضا (علیه السلام) ، ايشان دومين و آخرين فرزند از حضرت نجمه خاتون بودند و آن حضرت در ميان فرزندان امام کاظم (علیه السلام)، بعد از امام رضا (علیه السلام)، از بالا ترين مقام و منزلت برخوردار هستند.[note]2- تواريخ النبي و الآل – صفحه 65[/note]
يكسال بعد از اينكه امام رضا (علیه السلام) به اجبار مامون به خراسان هجرت كردند، (در سال201 هجري قمري)، حضرت معصومه (سلام الله عليها) به شوق ديدار برادر به همراه برادران و جمعي از نزديكان خود از شهر مدينه به سمت مرو حركت نمودند.
درميان راه وقتي که آن حضرت به شهر ساوه رسيدند، از جانب دشمنان اهل بيت مورد حمله و هجوم قرار گرفتند و پس از درگيري سختي كه ميان همراهان ايشان و مهاجمان درگرفت، عده ي زيادي از نزديكانشان به شهادت رسيدند و ايشان نيز توسط زني در شهر ساوه مسموم گشتند.[note]3- وسيلة المعصومية، تألیف : ميرزا ابوطالب بيوك، ص 68 – الحياة السياسية للامام الرضا (عليه السلام) ، تألیف : جعفر مرتضى عاملى، ص428[/note]
غم از دست دادن عزيزان و مسموميت، حضرت معصومه (سلام الله عليها) را به شدت بيمار ساخت. ايشان به همراهانشان فرمودند: “مرا به قم ببريد، زيرا از پدرم شنيدم که قم مركز شيعيان ما مي باشد.”
هنگامي که آن حضرت به قم رسيدند، مردم قم به پيشوازشان آمدند و موسي بن خزرج كه از بزرگان قم بود ، ايشان را به خانه ي خود برد و تكريم نمود .
حضرت فاطمه معصومه ( سلام الله عليها ) بعد ازگذشت 17 روز ، در 10 ربيع الثاني سال 201 هجري قمري [note]
4- در مورد سال رحلت آن حضرت، تاريخ دیگري نقل نشده، ولي در مورد روز و ماه رحلت3 تاريخ را ذكر كرده اند :
الف) 10ربيع الثاني ( نزهة الابرار – لواقح الأنوار) ( مصادف با چهلم امام رضا (ع) )
ب ) 12ربيع الثاني ( مستدرك السقيفه )
ج) هشتم شعبان ( حيات الست )
كه بر اساس برخي از شواهد و قرائن, قول نخست رجحان دارد .[/note]، پس از گذشت 28 سال زندگي پرمشقت، با دلي شكسته و خاطري افسرده از غم هجران و دوري برادر، بر اثرشدت بيماري و مسموميت به شهادت رسيدند و مزارشان زينت بخش شهر غم ديده ي قم شد.
در ميان اصحاب حديث به تعدادي ازبانوان با فضيلت بر ميخوريم كه نام خود را در زمرهي محدثان ثبت كردهاند.حضرت معصومه (عليها السلام ) يكي از بانوان با فضيلت اين خاندان است كه احاديثي را با سلسله ي اسنادش از حضرت فاطمه ي زهرا (سلام الله عليها ) و ساير معصومين روايت كرده, و به جهت شخصيت برجسته اش رواياتش مورد توجه محدثان شيعه و سني قرارگرفته است.
احاديث رسيده در رابطه با حضرت معصومه (س) از مقام برجستهي آن بزرگوار در دانش و فضيلت حكايت ميكند.[note]5- كشف اللئالي – صالح بن عرندس حلي[/note] آن حضرت در منظر اهل بيت از مقام خاص و بالايي برخوردارند. در رابطه با مقام خاص حضرت معصومه (علیها السلام) ، امام هشتم (علیه السلام) ميفرمايند:
” هركس معصومه(س) را در قم زيارت كرده باشد، مثل اينست كه مرا زيارت كرده باشد .” [note]6- ناسخ التواريخ ، ج3 ، ص68 – مستدرك وسائل الشيعه ، ج10 ، ص368[/note]
بر اساس اين حديث نه تنها زيارت ايشان همانند زيارت امام معصوم بيان شده, بلكه حضرت رضا (علیه السلام) لقب معصومه را به ايشان عطا فرموده اند و چون امام معصوم غلو نمي كند، لذا براي آن بانوی بزرگوار مراتبي ازعصمت و طهارت وجود دارد.
در مورد مقام والاي حضرت معصومه (علیها السلام) ,حضرت صادق(علیه السلام) ميفرمايند:
“ … بانويي از فرزندان من، به نام فاطمه دختر موسي، در انجا (قم) رحلت ميكند , كه با شفاعت او همه ي شيعيان ما وارد بهشت ميشوند.“[note]7- النقض، ص196- مجالس المؤمنين ، ج1 ، ص83 – بحار الأنوار ، ج 60 ، ص 216[/note]
امام صادق (علیه السلام) اين حديث را در حالي فرمودند که حضرت معصومه (علیها السلام) و پدر بزرگوارشان هنوز ديده به جهان نگشوده بودند واين خود نشانگر مقام والاي آن حضرت است .
يكي از كرامات خاصه ي آن حضرت، ورود زيارت نامه ماثور از معصوم (علیه السلام) است كه بعد از حضرت زهرا (سلام الله علیها) _كه يگانه بانوي دو عالم است_ ، حضرت معصومه (علیها السلام) تنها بانوي بزرگواري است كه زيارت ماثور دارد. [note]8- علامه مجلسي علاوه بر بحارالانوار در كتاب ارزشمند ” تحفة الزائر ” نيز اين زيارت نامه را از قول امام رضا (علیه السلام) نقل كرده اند . ايشان در مقدمه تحفة الزائر گفته اند كه در اين كتاب فقط زيارت هايي رانقل مي كنند كه با سند معتبر به دستشان رسيده است .[/note]
فرازي از زيارت نامه حضرت فاطمه معصومه (سلام الله علیها) :
“. . . اي فاطمه ! در بهشت شفيع من باش كه نزد خدا براي شفاعت نمودن ، جايگاهي ويژه داري . . .“
10 ربيع الثاني ، سالروز رحلت كريمه ي اهل بيت ،
حضرت فاطمه معصومه (سلام الله علیها)
تسليت باد .
برگرفته از كتاب ” كريمه ي اهل بيت ” (علي اكبر مهدي پور) و برخي منابع ديگر
پاورقي ها :