عصر تاسوعا، شمر به جهت خویشاوندی امان نامهای برای عباس بن علی (علیهما السلام) و سه برادر او آورد که با پاسخ قاطع حضرت عباس (علیه السلام) در رد آن مواجه شد و برگشت.[note]1ـ نفس المهموم، صفحه 202[/note]
در عمل نیز فردای آن روز یعنی عاشورا، عباس بن علی (علیهما السلام) و برادرانش در نهایت رشادت و فداکاری جان خود را فدای امام حسین (علیه السلام) نمودند. به گفته مورخان، آنگاه كه ياران امام حسين (علیه السلام) و گروهى از خاندان آن بزرگوار به شهادت رسيدند، عباس (علیه السلام) برادران خويش را به ترتيب سن فرا خواند و بدانها دستور داد و گفت: “به ميدان كارزار بشتابيد.”
اولین آن ها عبدالله بن علی بود. وى نزديك هشت سال پس از برادر خود عباس (علیه السلام)، قدم به عرصه وجود گذاشت. روز عاشورا عباس (علیه السلام) عبدالله را خواست و بدو فرمود: “برادر! به ميدان نبرد بشتاب، تا تو را در راه خدا كشته ببينم.” عبد الله در برابر عباس (علیه السلام) به ميدان شتافت و با شمشير خود كارزار مى كرد و ميان دشمن به جولان مىپرداخت و رجز میخواند:
“من فرزند آن دلاورمرد بخشندهام. او على نيكو خصال و نيك كردار است. شمشير رسول خدا (صلى الله عليه و آله و سلم) دردآور است و هر روز ترس و بيم ايجاد مى كند.”[note]2ـ “أنا ابن ذى النجدة و الأفضال ذاك علىّ الخير فى الأفعال سيف رسول اللّه ذو النكال فى كلّ يوم ظاهر الأهوال” (مناقب، جلد 4، صفحه 107)[/note]
وی پس رشادتهای بسیار در اثر ضربتى شمشیر که بر سرش وارد شد به شهادت رسید.
دومین برادر عثمان بن علی بود. او، نزديك دو سال پس از برادرش عبدالله متولد شد. پس از تولد، امیرالمؤمنین (علیه السلام) فرمود: “او را به نام برادرم (برادر دینی) عثمان بن مظعون[note]3ـ او سيزدهمين فردى بود كه اسلام آورد و در جنگ بدر حضور داشت و در سال دوم هجرى، نخستين فردى بود كه در مدينه از دنيا رفت. وى در دوران جاهليت، نوشيدن شراب را بر خود حرام ساخته بود. وقتی عثمان بن مظعون بدرود حيات گفت، رسول خدا (صلى الله عليه و آله و سلم) به خانه وى آمد و فرمود: “خدا تو را مشمول رحمت خود نمايد.” سپس خم شد و صورت او را بوسيد. وقتى رسول خدا (صلى الله عليه و آله و سلم) سرش را بالا گرفت؛ آثار گريه بر چهرهاش هويدا بود. سپس حضرت بر او نماز گزارد و در بقيع دفن نمود و سنگى بر قبر او قرار داد و همواره به زيارت او مىرفت.[/note] نامگذارى كردم.”
زمانى كه عبدالله بن على به شهادت رسيد. عباس (علیه السلام) برادر ديگرش عثمان را فرا خواند و همانگونه كه با عبدالله سخن گفته بود، بدو فرمود: “برادر! به ميدان برو”. او نيز رهسپار ميدان شد و شمشير مىزد و رجز مى خواند:
“منم عثمان صاحب افتخارات، آقايم على، همان فرد نيكوكار و پاكيزه است.”[note]4ـ “إنى أنا عثمان ذو المفاخر شيخى علىّ ذو الفعال الطاهر” (نفس المهموم، صفحه 297) [/note]
او نیز پس از جنگی نمایان مورد اصابت تیری قرار گرفت. به گونهاى كه با پهلو به زمين افتاد و مردى از دشمن از راه رسيد و او را به شهادت رساند و سر مباركش را از تن جدا ساخت.
وقتى عبدالله و عثمان برادران حضرت عباس (علیه السلام) به شهادت رسيدند، وى [برادر ديگرش] جعفر را خواست و بدو فرمود: “به ميدان جنگ بشتاب تا تو را مانند دو برادرت در راه خدا كشته ببينم.” جعفر بن على دو سال بعد از برادرش عثمان، ديده به جهان گشود. روايت شده كه امير المؤمنين (علیه السلام) وى را به نام برادر خود، جعفر بن ابی طالب نام گذاشت.
بعد از فرمان برادر جعفر به پيش تاخت و بر دشمن يورش برد و شمشير ميان آنها گذاشت و مىگفت: “من جعفرم و صاحب افتخارات. فرزند على نيك كردار و بخشنده.”[note]5ـ “إنّى أنا جعفر ذو المعالى ابن علىّ الخير ذى الأفضال” (مناقب، جلد 4، صفحه 107)[/note]
در آخر او نیز بعد از دلاوری های زیاد به شهادت رسید.
آری، قمر بنی هاشم حضرت ابوالفضل العباس (علیه السلام) ابتدا برادران خویش را به میدان فرستاد تا در راه خدا و امام حسین (علیه السلام) قربانی شوند. در آخر هم خود ایشان در اوج مظلومیت به شهادت رسید[note]6ـ برای مطالعه واپسین لحظات زندگی حضرت عباس (علیه السلام) اینجا را کلیک کنید.[/note] و به مقامی نائل شد که جمیع شهدا غبطه آن مقام و جایگاه را می خورند.[note]7ـ “امام سجاد (علیه السلام): انّ للعبّاس منزِلة عند الله یغبطه بها جمیع الشّهداء” (الخصال، صفحه 68، باب دوم، حدیث 101)[/note]
باری، این چهار برادر یعنی عباس (علیه السلام)، عبدالله، عثمان و جعفر، فرزندان ام البنین (سلام الله علیها) در حرف و عمل دست از یاری برادر و امام زمانشان، حسین بن علی (علیهما السلام) نکشیدند و جان خویش را نثار او کردند.
(برگرفته از کتاب “إبصار العين في أنصار الحسين (عليه السلام)”، تالیف: “شيخ محمد بن طاهر سماوى” (با تلخیص و اضافات))[note]8ـ متن فوق برگرفته از ترجمه فارسی این کتاب توسط آقای عباس جلالى میباشد.[/note]
سایت رشد، فرا رسیدن
تاسوعای حسینی،
روز بزرگداشت ساقی مظلوم کربلا و جلوه گاه ادب و ایثار،
حضرت عباس بن علی (علیهما السلام)
را به تمامی ارادتمندان آن حضرت، به خصوص شما دوست گرامی تسلیت میگوید.
پاورقی ها: