باسمه تعالی

 همه ما کمابیش در زندگی روزمره یمان با افرادی مواجه شده ایم که خود را منتسب به اهل بیت (علیهم السلام) و از شیعیان امیرالمؤمنین (علیه السلام) می‌دانند. حقیقت آنست که میدان برای ادعا وسیع است، اما به راستی ملاک تشخیص شیعه راستین از مدعیان دروغین چیست؟ این موضوع، حقیقت مهمی است که اهل بیت (علیهم السلام) بارها و بارها از آن سخن به میان آورده اند و خصوصیات و ویژگیهای شیعیان حقیقی را به ما آموخته اند.

به عنوان نمونه، امام حسن عسکرى (علیه السلام) در کلام خویش به یکی از خصوصیات مهم شیعیان اشاره نموده و می‌فرماید: “آشناترین مردم به حقوق برادرانش و کوشاترین ایشان به اداى آن حقوق، از بالاترین قدر و مرتبه نزد خداوند برخوردار است. هر که در دنیا براى برادران خود تواضع کند، او نزد خداوند از جمله صدیقان و از شیعیان على (علیه السلام) خواهد بود.”

سپس امام عسکری (علیه السلام) به سیره امیر المؤمنین(علیه السلام) در این خصوص اشاره کرده و می‌فرماید: “روزى پدر و پسرى از یاران مؤمن أمیر المؤمنین (علیه السلام) نزد او آمدند. آن حضرت‏ در حضور آن دو برخاسته و ضمن احترام و اکرام از ایشان، آن دو را در صدر مجلس نشاند و خود کنار آن دو نشست. سپس فرمود تا غذا بیاورند.

 وقتی غذا خوردند، قنبر (خدمتگزار امام) یک طشت به همراه پارچى چوبى پر از آب و یک حوله‏ براى خشک کردن آورد تا میهمانان دستان خود را بشویند. هنگامی که قنبر خواست از آن پارچ آب بر روى دستان آن مرد بریزد، امیرالمؤمنین (علیه السلام) از جا برخاسته و پارچ را گرفت تا خود بر دستان آن دوست آب بریزد. با دیدن این صحنه آن مرد خجالت زده گفت: اى أمیر المؤمنین، خدا مرا مى‏بیند و شما بر دستان من آب مى‏ریزید؟! حضرت فرمود: بنشین و دستانت را بشوى. زیرا خداوند عزوجل تو را مى‏بیند در حالى که برادرى به تو خدمت مى‏کند و خداوند به واسطه این خدمت؛ خادمان او را در بهشت مساوى با ده برابر عدد مردم دنیا و بر همان حساب در نفرات مناطق و ممالکى که در آنجاست قرار دهد.

پس آن مرد نشست و امیر المؤمنین علی (علیه السلام) بدو فرمود: تو را قسم می‌دهم و از تو مى‏خواهم دستان خود را همان گونه بشویى که انگار قنبر بر دستان تو آب مى‏ریزد! آن مرد نیز همان کار را انجام داد. پس از اتمام کار، آن حضرت پارچ را به محمد حنفیه (فرزند خویش) داده و فرمود: اى فرزندم، اگر فرزند این مرد به تنهایى نزد من بود، باز هم من روى دستش آب مى‏ریختم. ولى خداوند امتناع دارد از اینکه میان پسر و پدر – وقتى هر دو در یک مجلس بودند- مساوى رفتار شود. از این رو پدر بر روى دستان پدر آب مى‏ریزد و پسر برروی دستان پسر. پس محمد بن حنفیه بر دستان پسر آب ریخت.”

سپس امام حسن عسکرى (علیه السلام) فرمود: “پس هر که در این خصلت (تواضع) از امیرالمؤمنین على (علیه السلام) تبعیت و پیروى نماید، او یک شیعه حقیقى است.”

(برگرفته از کتاب “الإحتجاج على أهل اللجاج[1]“⁽¹⁾، تالیف:‏ احمد بن على طبرسى‏ (با اندکی تلخیص و تصرف))

پاورقی:

[1] متن حدیث فوق، از ترجمه فارسی کتاب احتجاج توسط آقای بهراد جعفری، اقتباس گردیده است.