باسمه تعالی
امام هادی (علیه السلام) فرمودند: “براستى كه خداوند دنيا را سراى آزمون و امتحان، و آخرت را سراى پاداش و جزا قرار داده و آزمون دنيا را سبب پاداش آخرت ساخته و پاداش آخرت را در عوض آزمون دنيا قرار داده است[1].”
همچنين امام هادی (علیه السلام) در روايتی ديگر می‌فرمايند: “دنيا بازارى است که جمعى در آن سود برند و گروهى زيان بينند[2].”
تفاوت دنيا و آخرت اين است كه اينجا خانه كشت كردن و دانه پاشيدن و آخرت خانه بهرهبردارى و درو كردن است. در آخرت، مقدمه و انجام اعمال نيست؛ هر چه هست محصول و نتيجه است؛ مانند روزى است كه نتيجه امتحانات دانش‌آموزان اعلام مىگردد. اگر دانش‌آموزى در وقت اعلام نتايج تقاضا كند كه اكنون از من بپرسيد تا جواب دهم، پاسخى كه دريافت مىدارد اين است كه وقت امتحان گذشته و اكنون وقت نمره دادن است. انبياء كه فرياد مىكنند: اى مردم به عمل صالح بپردازيد و ذخيرهاى براى خانه واپسين خويش تهيه كنيد، براى اين است كه زمان عمل محدود است و انسان عاقل از این فرصت محدود دنیوی استفاده کرده و سرای جاودانه و همیشگی اخروی خود را آباد می‌کند.
اما اگر آدمی عقلانی برخورد نکرد و زمان و مهلت محدود سپرى گردید و به فرمان خداوند توانا، روح از بدن جدا شد، ديگر كار از کار گذشته است. در آن موقع هر چه فرياد كند كه مرا برگردانيد تا كار نيكى انجام دهم پاسخى كه مىشنود اين است كه: “ممكن نيست[3].!…”اگر اتصال يک ميوه كال جدا شده از درخت مجددا به درخت امکان‌پذير باشد و از سر گرفتن وضع سابق و شيرين شدن آن شدنی باشد، مراجعه به دنيا هم ممكن است، ولى واقعيت اين است که قانون آفرينش اينچنين نيست.
آری، مجموع دوره وجود انسان شبيه یک سال کاری است. دنيا و آخرت نیز همچون يكى از دو فصل سال است. دنيا فصل كشت كردن و عمل نمودن و آخرت فصل برداشت محصول و زمان سنجش عقاب و ثواب اعمال می‌باشد. چه خوش است که به فرموده امام هادی (علیه السلام) ما در زمره جمعی باشیم که سود می‌کنند و ثواب آخرت نصیبشان خواهد شد …
(برگرفته از کتاب: “عدل الهی”، تألیف: “استاد شهید مرتضی مطهری”(با تلخیص و اضافات))
پاورقی ها:
[1] تحف العقول، صفحه 483
[2] همان
[3] اين مطلب به آيات 99 و 100 سوره مؤمنون اشاره دارد: “تا زمانى كه مرگ يكى از آنان فرارسد، مىگويد: «پروردگار من! مرا بازگردانيد! شايد در آنچه ترك كردم (و كوتاهى نمودم) عمل صالحى انجام دهم!» (ولى به او مى گويند:) چنين نيست