باسمه تعالی
پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) برای هدایت جامعه از بهترین روش‌های دعوت و هدایت استفاده كرد و آن روش، جذب دل‌ها بود. ایشان در رفتارهای فردی و اجتماعی، پیام آور صلح و صفا بود و به سراغ قلب های مردم می رفت. در حقیقت همین اخلاق و رفتار مسالمت آمیز، یکی از راهکارهای بسیار موفق آن حضرت در جذب مردم و تسخیر قلب ها بوده است.
مورخان و سیره‌نویسان نقل كرده‌اند كه عربی بادیه‌نشین نزد رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) آمد و از آن حضرت درخواست كمك مالی کرد. آن حضرت مقداری پول به او داده و سپس فرمود:” آیا من به تو احسان كردم؟” او گفت: “خیر، نه احسانی كردی و نه كار نیكی انجام دادی!”
مسلمانان، خشمناك گردیده و خواستند مرد را مجازات کنند. اما پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) اشاره فرمود كه او را رها كنید و دنبال ننمایید. آنگاه آن حضرت برخاسته و به خانه رفته و كسی را به دنبال آن عرب بیابانی فرستاد. هنگامی كه مرد عرب آمد، رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) مقدار دیگری پول به او داده و سپس فرمود: “آیا من به تو احسان كردم؟” مرد عرب گفت: “آری! خداوند به تو جزای خیر دهد.”
آنگاه پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) فرمود: “تو قبلاً آن سخنان زننده را در برابر اصحابم به من گفتی و آنان از تو آزرده خاطر و خشمگین شدند. اكنون اگر دوست داری، بیا و همین سخنی را كه اكنون به من گفتی، در برابر آنان بگو تا ناراحتی آنها برطرف شود.” مرد عرب قبول کرد.
سپس پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) رو به اصحاب کرده و فرمود: “این اعرابی آن كلمات را گفت و من بخشش بیشتری نسبت به او انجام دادم. اكنون او از من راضی و خشنود است.” سپس رو به آن مرد كرده و فرمود: “آیا این چنین نیست؟” مرد عرض كرد: “آری! خداوند، به تو جزای خیر دهد.”
آنگاه رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) فرمود: “حکایت من با این مرد، مانند مردی است كه شترش رمیده بود و مردم آن شتر را دنبال می‌كردند تا او را بگیرند، ولی هر چه بیشتر دنبال می‌كردند، آن شتر بیشتر فرار می‌كرد. صاحب شتر فریاد می زد كه شما كنار روید و من و شترم را به حال خود بگذارید؛ زیرا من از شما به او مهربان‌تر و به حال و وضع او آگاه‌ترم. وقتی مردم شتر را رها كردند، آن مرد آمد و مقداری علوفه به دست‌گرفته و آنها را به شتر داد و بدین وسیله آن شتر رام شد…
اگر من در آن هنگام كه این عرب تندی كرد و آن كلمات را گفت، شما را رها كرده بودم، [چه بسا] او را می‌كشتید و او داخل آتش دوزخ می‌گردید.”[1]
این نمونه و نمونه های بسیار دیگری از زندگانی رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) نشان می دهد که شیفتگی قلوب مردم نسبت به اخلاق و منش ایشان از عوامل اصلی گرایش مردم به دین اسلام و بسط و گسترش اسلام بوده است. بر همین اساس است که خداوند در قرآن کریم یکی از ویژگیهای مهم ایشان را رأفت و مهربانی دانسته و می فرماید: “به رحمت الهی، با آنان نرمخو و پرمهر شدی. اگر تند خو و سخت دل بودی، بی شک از تو پراکنده می شدند.“[2]
(برگرفته از کتاب “سیری گذرا در سیره رسول الله(صلی الله علیه و آله و سلم)”، اثر: “آیت الله کریمی جهرمی” (با برخی اضافات))
برچسب خورده:اخلاق و رفتار مسالمت آمیز_بهترین روش‌های دعوت_پیامبر اکرم_جذب دل_حسن خلق_داستان_روش های تربیت_سیره پیامبراکرم ص_صلح و صفا_فردی و اجتماعی_کمند احسان_ مهربانی پیامبر ص_هدایت جامعه
پاورقی ها:
[1] المحجّة البیضاء، جلد 4، صفحه 149
[2] (سوره آل عمران، آیه 159)