باسمه تعالی

آن‌قدر موضوع مهم بود که رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) سه بار از مرد پرسید: “اگر سفارشی کنم انجام می‌دهی؟!”

آن مرد هم، هر سه بار پاسخ مثبت داد. آخر خود او به نزد ایشان آمده‌بود و درخواست کرده‌بود تا پیامبر خدا (صلی الله علیه و آله و سلم)، توصیه و سفارشی به او نماید.

پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) بعد از اطمینان از اثربخش‌ بودن پند خود فرمود: “به تو سفارش می‌کنم که هرگاه خواستی کاری انجام دهی، درباره‌ی سرانجام و عاقبت آن تدبر کن؛ اگر مایه‌ی رشد (هدایت) بود انجام بده و اگر مایه‌ی گمراهی بود از آن بپرهیز[1].”

متاسفانه جامعه ی امروز و اغلب مردم، قبل از اندیشیدن درباره ی انجام کارها و بررسی عاقبت آن‌ها، صرفاً از هر وسیله‌ای برای رسیدن به خواسته‌ی خود و خیر و شادی کوتاه‌مدت، استفاده می‌کنند. انسان‌ها غالباً، لحظه‌ای در عواقب ابدی و درازمدت اعمال و تصمیمات خود درنگ نمی‌کنند که آیا کارشان مورد رضایت پروردگار هست يا نه و به قول رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) مایه‌ی هدایت و سعادت (نهایی) می‌باشد یا نه!

اندیشه و تدبر، ابزاری است که انسان را از دیگر مخلوقات متمایز می‌کند. از این رو، توصیه‌ی ظاهراً ساده‌ی پیامبر خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) به مرد عرب، شاخصی است که باید پيوسته با آن، اعمال ریز و درشت خود را بسنجيم و به عاقبت و نتيجه‌ی کارهایمان توجه لازم را داشته باشیم.

در همین رابطه، آن حضرت (صلی الله علیه و آله و سلم) به یکی از یاران خود به نام ابن مسعود فرمود: “ای ابن مسعود! هرگاه خواستی کاری کنی از روی دانش و خِرد باشد. از کار بدون تدبر و دانش بپرهیز…[2][3]

پاورقی:

[1] (الکافی، جلد 8، صفحه 150).

[2] (مکارم الاخلاق، صفحه 458).

[3] ترجمه احادیث از کتاب مفاتیح الحیاة اقتباس شده است.