باسمه تعالی

 همه ما در این دنیای فانی به این امید زندگی می‌کنیم که عاقبتمان ختم‌به‌خیر شود و بهشت جاویدان نصیبمان گردد و در بهشت الهی جایگاهی نیکو داشته باشیم.

امام باقر (علیه السلام) در توصیه‌ای چهارگانه به مؤمنین راه قرار گرفتن در برترین جایگاه‌های بهشتی را به  ایشان می‌آموزد و می‌فرماید:

“چهار صفت است که در هر یک از مؤمنان باشد، خدا او را والاترین مرتبه بهشت، در غرفه‌هایی برتر از همه غرفه‌های بهشتی و عالی‌ترین مرتبه‌ی عزت و آبرو جا دهد. آن‌كس كه يتيمى را پناه دهد و به خوبى از وى پذيرایى كند و چون پدرى مهربان براى او باشد و آن‌كس كه به ناتوانى رحم كند و او را يارى دهد و كفايت نمايد و کسی که به پدر و مادر خود انفاق[1] کند، با آن دو مدارا کند، به آنان نیکی کند و آن دو را اندوهگین نسازد و آن كس كه با خدمت‌کار خود بدخلقى و ناسازگارى نکند.”[2]

از این میان احسان به والدین چنان مهم است که حتی شرک آنان به خداوند مانع احسان به آنان نیست. گرچه باید از عقاید مشرکانه آنان به دور بود، ولی از کمترین بی‌احترامی و آسیب رساندن به آنان نهی شده‌ایم و نهایت فروتنی و مهربانی به آن دو در حال حیات و مرگشان توصیه شده‌است. حتی تشکر از آنان مقارن شکر الهی قرار گرفته‌است. آیات قرآنی بهترین گواه اهمیت نیکی به والدین است:

“و پروردگار تو مقرر داشته‌است که جز او را نپرستید و به پدر و مادر خود نیکی کنید. اگر یکی از آن دو یا هر دوی آنها به سن کهنسالی رسیدند به آنان کلمه‌ای ناخوشایند مگوی و با آنان پرخاش‌گری مکن و با ادب و احترام با آنان سخن بگوی.”[3]

“و از سر مهربانی، بال فروتنی را برای آن دو بگستر و بگو : پروردگارا! بر آنان رحمت آور، چنان‌که مرا در کودکی با مهربانی پرورش دادند.”[4]

…نیکی به پدر مادر باید استمرار داشته‌باشد و فقط نیکی مختص زمان حیاتشان نیست. امام باقر (علیه السلام) در همین رابطه می‌فرماید:

“اگر کسی [نسبت] به والدین خود در زمان حیات آن دو نیکوکار بود ولی پس از مرگ آنان بدهکاریشان را نمی‌پردازد و برای آنان استغفار نمی‌کند، خداوند وی را عاقّ والدین (مورد نفرین پدر و مادر) به شمار می‌آورد.”[5]

(برگرفته از کتاب “مفاتیح الحیات” نوشته “آیت الله جوادی آملی” (با تلخیص و اندکی تغییرات()

پاورقی ها:

[1] نفقه و تأمين زندگي پدر و مادر فقير یا کهنسال و ناتوان بر فرزندان متمكن واجب است.

[2] الامالی مفید، صفحه 167

[3] سوره اسراء، آیه 24

[4] سوره اسرا،آیه 13

[5] الزهد، صفحه 33