بندگان خداشناس با این ویژگی شناخته می‌شوند که هیچ کاری را جز در راستای خشنودی و رضایت پروردگار انجام نمی‌دهند.
خداوند متعال در قرآن کریم میفرماید:
“بگو: نماز و تمام عبادات من و زندگی و مرگ من، همه برای خداوند پروردگار جهانیان است.”[note]1- “قل إن صلاتی و نسکی و محیای و مماتی لله رب العالمین” (سوره انعام، آیه 162)[/note]
حرکات این بندگان الهی تنها به سمت یک قبله است، که همان خشنودی آفریدگار است و از این روست که ازدواج یا فرزنددار شدن آنها همگی در راستای آن هدف الهی است. به طور مثال همسر “عمران”[note]2- پدر حضرت مریم (علیها السلام)، “عمران بن أشهم” و مادرش “حنه” نام داشته است.[/note] نذر کرد تا فرزندی که در شکم دارد را خدمتگزار خداوند متعال قرار دهد[note]3- “إذ قالت امرات عمران إنی نذرت لک ما فی بطنی محررا فتقبل منی إنک أنت السمیع العلیم؛ (به یاد آورید) هنگامى را که همسر «عمران» گفت: «خداوندا! آنچه را در رحم دارم، براى تو نذر کردم، که «محرر» (و آزاد، براى خدمت خانه تو) باشد. از من بپذیر، که تو شنوا و دانایى!” (سوره آل عمران، آیه 35)
در اینجا این توضیح لازم به نظر می‌رسد که:در میان بنی اسرائیل مرسوم بوده است که ایشان نذر کرده یا عهد می‌بستند که فرزندان خود را برای عبادت و خدمت به کنیسه بسپارند و آنان را در منافع شخصی و حوائج خود به کار نگیرند. لذا کودک تا زمان بلوغ به خدمت کنیسه در می‌آمد؛ پس از آن مختار بود که یا حریت و آزادگی را برگزیند و دوره زندگی خود را به عبادت پروردگار و توقف در کنیسه بگذارند یا از آنجا بیرون رفته و به کارهای دنیا مشغول شود.[/note] و خداوند نذر او را به صورت شایسته‌ای پذیرفت و فرزندش مریم (علیها السلام) را به خوبی در نزد زکریا[note]4- “زکریا” یکی از پیامبران بنی اسرائیل است که نامش هفت بار در قرآن کریم آمده است. او بزرگ راهبان و خدام بیت المقدس بوده است و مردم را به خداپرستی دعوت میکرده است.[/note] پرورش داد.[note]5- “فتقبلها ربها بقبول حسن و أنبتها نباتا حسنا و کفلها زکریا…؛ خداوند، او [مریم] را به طرز نیکویى پذیرفت؛ و به طرز شایستهاى، (نهال وجود) او را رویانید (و پرورش داد)؛ و کفالت او را به «زکریا» سپرد…” (سوره آل عمران، آیه 37)[/note] لذا این نذر بر آینده فرزندش اثری شگرف گذاشت تا جایی که مریم (علیها السلام) زاده شد و در راه خدا پرورش یافت و به جایگاهی رسید که قرآن کریم از او و فرزندش به عنوان نشانههایی بزرگ یاد می‌کند و میفرماید: “و به یاد آور زنى [مریم] را که دامان خود را پاک نگه داشت؛ و ما از روح خود در او دمیدیم؛ و او و فرزندش [مسیح] را نشانه بزرگى براى جهانیان قرار دادیم!”[note]6- “والتی أحصنت فرجها فنفخنا فیها من روحنا و جعلناها و ابنها آیة للعالمین” (سوره أنبیاء، آیه 91)[/note]
اما به عنوان نمونه دیگری در این زمینه باید به هدف بلند امیرالمؤمنین (علیه السلام) از ازدواج با “فاطمه بنت حزام کلابی” [معروف به ام البنین و مادر حضرت عباس (علیه السلام)] اشاره کرد. هدفی که یکی از دلایلش آن بود که از این ازدواج فرزندی به وجود آید تا علاوه بر داشتن فضایل بسیار، نهضت امام حسین (علیه السلام) را که پایه بقای اسلام در واقعه عاشورا و در سرزمین کربلا شد را یاری نماید.
روایات تاریخی نقل می‌کنند که امیرالمؤمنین (علیه السلام) به برادرش “عقیل” که از نسب‌شناسان عرب بود، گفت: “برایم زنی بیاب که از نسل بزرگان و شجاعان عرب باشد تا به عقد خویش درآورم و برایم پسری سوارکار آورد.”[note]7- “انظر لی امرأة قد ولدتها الفحولة من العرب لأتزوجها فتلد لی غلاما فارسا” (سر السلسلة العلویة فی انساب السادة العلویة، صفحه 88؛ عمدة الطالب فی انساب آل ابی طالب، صفحه 327)[/note]و در روایتی دیگر در ادامه ذکر شده است: “تا حسین را در سرزمین کربلا یاری کند.”[note]8- “…ینصر الحسین بطف کربلاء” (الکبریت الأحمر، جلد 3، صفحه 144؛ اسرار الشهادة، صفحه 387)[/note]
عقیل پس از تحقیق گفت: “با فاطمه کلابیه ازدواج کن که در عرب، شخصی شجاع‌تر از پدران او نبوده است.”[note]9- فقال [عقیل] له: “أین أنت عن فاطمة بنت حزام بن خالد الکلابیة، فإنه لیس فی العرب أشجع من آبائها و لا أفرس” (عمدة الطالب فی انساب آل ابی طالب، صفحه 327؛ الدمعة الساکبة، جلد 4، صفحه 324، معالی السبطین، جلد 1، صفحه 430)[/note]
آری؛ امام (علیه السلام) حتی پیش از گزینش همسر برای هدفش از ازدواج، صورتی واضح رسم کرد و چنین شد که خداوند، عباس (علیه السلام) این دلاور باوفا و یاری‌کننده دین اسلام و برادرش و خیرخواه امام زمانش را به امیرالمؤمنین (علیه السلام) اعطا کرد.
اما آیا دقت در گزینش همسر به تنهایی در به وجود آمدن فرزند صالح، کافی است؟ یقینا پاسخ منفی است؛ چرا که در کنار گزینش آگاهانه همسر، نباید از بحث پرورش و تربیت فرزند نیز غافل شد. بدون شک شخصیت کودک بر مدار شخصیت و نحوه تربیت والدین او شکل می‌گیرد.
در همین زمینه و به عنوان نمونه، جدای از شخصیت وصف‌ناپذیر امیرالمؤمنین (علیه اسلام)، نباید از شخصیت مادر حضرت عباس (علیه السلام) غافل شد. تاریخ نمونه‌ها و موارد زیبا و شگفتی از شخصیت این بانوی نمونه را برای ما نقل کرده است. برای شناخت بيشتر شخصيت اين بانو مرور ماجرای زير پس از واقعه کربلا راهگشا می‌باشد:
هنگامی که امام زین العابدین (علیه السلام) و دیگر اسیران وارد مدینه می‌شدند، امام (علیه السلام)، به بـُشرِ شاعر، فرمان داد تا پیش از بقیه برود و خبر مصیبت شهادت امام حسین (علیه السلام) و بازگشت اسرا را به مردم مدینه برساند.
ام البنین (علیها السلام) که چهار فرزند خود را در کربلا و در راه اسلام تقدیم کرده بود، پیش آمد و بی‌هیچ مقدمه ای از وضعیت امام حسین (علیه السلام) از بُشر سوال پرسید.
بُشر گفت: “ای ام البنین! خدا تو را در مصیبت فرزندت عبدالله صبر دهد.”
ام البنین گفت: “از حسین (علیه السلام) خبرم بده.”
بُشر گفت: “ای ام البنین! خدا تو را در مصیبت فرزندت جعفر صبر دهد.”
ام البنین گفت: “از حسین (علیه السلام) خبرم بده.”
بُشر گفت: “خدا تو را در مصیبت فرزندت عثمان صبر دهد.”
ام البنین بار دیگر از بُشر پرسید: “از حسین (علیه السلام) خبرم بده.”
بُشر با تأملی گفت: “خدا تو را در مصیبت فرزندت عباس (علیه السلام) صبر دهد.”
به رغم مهر سترگی که ام البنین (علیها السلام) نسبت به فرزند ارشدش عباس (علیه السلام) در دل داشت، آن‌گاه که بُشر از کشته شدن عباس (علیه السلام) خبرش داد، باز هم از حسین (علیه السلام) پرسید و گفت: “رگهای قلبم را پاره کردی، فرزندانم و هر آنچه زیر سقف این آسمانند، فدای أباعبدالله الحسین؛ ای بُشر! به تو میگویم که مرا از سرور و مولایم حسین ]علیه السلام[ خبر بده.”
بُشر گفت: “خدا تو را در مصیبت حسین (علیه السلام) صبر دهد.”
این زمان بود که چهرهاش را خراشید و بر صورت کوفت و نالهای برآورد: “واویلا و واحسینا.”[note]10- موسوعه امام حسین (علیه السلام)، جلد 9، صفحه 550[/note]
این شخصیت بزرگ مانند هر زن مؤمنی فرزندانش را بسیار دوست می‌داشت اما مهری بی پایان به خدا و امام زمانش حسین بن علی (علیه السلام) داشت و همین بود که فرزندانش را اینگونه تربیت و فدای اسلام و امام حسین (علیه السلام) کرد. این مادر در کنار آن پدر، عباس (علیه السلام) را از روز اول به گونه ای پرورش دادند تا حق مسئولیت در دفاع از امام و دین خود را دریابد.
آری؛ تربیت فرزندانی معتقد و مدافع حریم امامت میسّر نیست جز با اهتمامی هدفمند به پرورش ایشان با ساختاری برنامه‌ریزی شده و در دامان پرمهر و معتقد والدین.
«برگرفته از کتاب: “نمونه های ایثار؛ حضرت ابوالفضل العباس (علیه السلام)”، تالیف: “آیت الله سید محمدتقی مدرسی”(با تلخیص و اضافات)»
سایت رشد، 4 شعبان، سالروز میلاد با برکت
تندیس ادب، اخلاق و کرامت،
حضرت ابوالفضل العباس (علیه السلام)
را به همه مسلمانان جهان، خصوصا شما دوست عزیز تبریک و تهنیت عرض می‌نماید.
پاورقی ها: