زن در جهان بینی اسلامی از مقام و جایگاه حقیقی خود که مرتبه ای رفیع محسوب می شود، برخوردار است. بدون تردید یکی از امتیازات اسلام که آن را به بهترین نسخه ی زندگی بشر مبدّل ساخته، رویکرد آن به جایگاه واقعی زن است.
برخلاف بسیاری از مکتب ها که نظریات تحقیرآمیزی نسبت به زن داشته و آن را جنس پست تر معرفی می کنند، نگاه اسلام به زن با آنچه در چهارده قرن پیش می گذشته و یا حتی با آنچه در جهان امروز نیز می گذرد، متفاوت است.
به عنوان مثال، حتی دنیای مدرن امروز نیز نتوانسته تا جایگاه زن در جامعه را به درستی تبیین کند. لذا ویل دورانت فیلسوف و نویسنده معروف تاریخ تمدن می گوید:
” اگر فرض کنیم در سال 2000 مسیحی هستیم و بخواهیم بدانیم که بزرگترین حادثه ربع اول قرن بیستم چه بوده است، متوجه خواهیم شد که این حادثه، جنگ و یا انقلاب روسیه نبوده است، بلکه همانا دگرگونی وضع زنان می باشد. تاریخ چنین تغییر تکان دهنده ای را آن هم در مدتی به این کوتاهی، کمتر به خویش دیده است؛ خانه مقدس که پایه نظم اجتماعی ما بود، شیوه زناشوئی که مانع شهوترانی و ناپایداری وضع انسان بود، قانون اخلاقی پیچیده ای که ما را از توحش، به تمدن و آداب معاشرت رسانده بود، همه آشکارا در این انتقال پرآشوبی که همه رسوم و اشکال زندگی و تفکر ما را فرا گرفته است، گرفتار گشته اند. “
از همین رو اکنون نیز از بهم خوردن نظم خانوادگی و سست شدن پایه ازدواج، از شانه خالی کردن جوانان در خصوص قبول مسئولیت ازدواج، از منفور شدن مادری، از کاهش علاقه پدر و مادر و بالاخص علاقه مادر نسبت به فرزندان، از ابتذال زن در دنیای امروز و جانشین شدن هوسهای سطحی به جای عشق، از آمار رو به افزایش طلاق، از زیادی سرسام آور فرزندان نامشروع، از نادر شدن وحدت و صمیمیت میان زوجین و … فریاد متفکران غربی بیش از پیش به گوش می رسد.
اما دین اسلام و کتاب آسمانی آن، نگاهی متفاوت در این خصوص دارند. در روزگاری که زن مایه بدبختی و شایسته ی زنده به گور شدن تلقی می شد، پیامبر اکرم(صلی الله علیه و آله وسلم) دست دخترش را می بوسید و قرآن زن را مایه آرامش و سکون دل معرفی می کرد.[note]1-سوره روم، آیه 21[/note]
در قرآن از آنچه در بعضی از کتب مذهبی آمده که زن از مایه ای پست تر از مایه ی مرد آفریده شده و جنبه ی طفیلی دارد، خبری نیست. ضمن اینکه قرآن کریم با این اندیشه ی رایج در ادبیات جهان که زن “عنصر گناه” یا “شیطان کوچک” است یا “در هر گناه و جنایتی زنی دخالت دارد”، به شدت مخالفت می کند.
از سوی دیگر، برخلاف بیشتر فرهنگ ها که سهم زن را در تولید فرزند ناچیز می دانند و مقام او را تا حد یک ظرف جهت نگهداری از نطفه تنزل میدهند، کتاب آسمانی اسلام ضمن آیاتی که می گوید شما را از مرد و زنی آفریدیم [note]2-سوره حجرات، آیه 13[/note]و آیاتی که در تفاسیر توضیح داده شده، به این طرز تفکر خاتمه داده است.
قرآن کریم همچنین این ادعای واهی را که زنان قابلیت رسیدن به بهشت یا مقامات معنوی را ندارند، با یادآوری نمونه هایی از زنان وارسته رد می کند. قرآن صراحتا قرب الهی را نه به جنسیت که به ایمان و اعمال منوط کرده است. [note]3-سوره نساء، آیه 124 – سوره نحل، آیه 97- سوره غافر، آیه 40 و …[/note]این کتاب در کنار هر مرد بزرگ و قدّیسی، از زن قدّیسه ای یاد می کند. از همسران آدم و ابراهیم و مادران موسی و عیسی تجلیل کرده و در کنار مذمت همسران نوح و لوط، از آسیه (زن فرعون) که زنی مومنه بود، غافل نشده است.[note]4- سوره تحریم، آیه 10 و 11[/note] این حاکی از آن است که اسلام برای اثبات نظریه های متعالی اش در مورد ارزش جایگاه زن، درصدد معرفی نمونه های بیرونی آن برآمده و اقدام به ارائه ی الگوهای موفق نموده است.
یکی از همین الگوها که چه در مقامات معنوی، چه در عرصه های علمی دین و چه در صحنه های اجتماعی-سیاسی، یک نمونه ی مثال زدنی است، مولود با برکت این روزها یعنی حضرت زینب کبری (علیها السلام) است. در قیام عاشورا که آغازگر بیداری اسلامی و عامل اصلی حیات شریعت محمدی است، نقش زینب کبری (علیها السلام) نه یک نقش حاشیه ای، که یک نقش مکمل قلمداد می شود و بدون آن، حرکت امام حسین (علیها السلام) ناقص می ماند.
در جهان بینی و مکتبی که زینب الگوی آن محسوب می شود، زن ازچنان مرتبه ی ارزشمندی برخوردار است که قابلیت تاثیر در تاریخ، تنها بخشی از آن است؛ رویکردی که در هیچ ایدئولوژی دیگری نظیر آن یافت نمی شود …
(برگرفته از کتاب “نظام حقوق زن در اسلام”، تالیف: استاد شهید مرتضی مطهری (با اندکی تصرف))
5 جمادی الأول، خجسته زادروز
اسوه ی کامل زن در جهان بینی الهی
حضرت زینب کبری (علیها السلام)
بر همه مسلمانان، به خصوص شما دوست گرامی، تهنیت باد.
… … … … .. … … . … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … …
پاورقی ها: