راویان احاديث رسول اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) و ائمه ی اطهار (علیهم السلام)، حق بسیار بزرگی به گردن امت اسلامی دارند و اگر تلاش های طاقت فرسای آنان نبود ، تعالیم اسلام به دست ما نمی رسید. رسول گرامی اسلام (صلي الله عليه و آله و سلم) اصحاب را به شنیدن حدیث و روایت کردن آن تشویق می نمودند و می‌فرمودند: “خداوند نورانی کند کسی را که از ما حدیثی بشنود و آن را ابلاغ نماید.”(2) همچنین امام جعفر صادق (علیه السلام) در این رابطه فرمودند: “حدیثی که در پیرامون حلال و حرام از شخص راستگو فراگیری، از همه ی دنیا و آن چه طلا و نقره در آن است، بهتر است.”(3)
در میان اصحاب حدیث به تعدادی از بانوان با فضلیت بر می خوریم که نام خود را در زمره ی محدثان ثبت کرده اند و در رأس آن ها بانوان خاندان عصمت و طهارت (عليهم السلام) قرار دارند .
حضرت معصومه (سلام الله علیها) نيز یکی از بانوان با فضیلت این خاندان است ، که احادیثی را با سلسله ی اسنادش(4) از حضرت فاطمه ی زهرا (سلام الله علیها) روایت کرده و به جهت شخصیت برجسته اش ، روایاتش مورد توجه محدثان شیعه و سنی قرار گرفته است که در این جا به بیان نمونه ای از آن می پردازیم .
حافظ شمس الدین جزری (متوفای 833هـ) از علمای اهل سنت ، کتاب ارزشمندی به نام ” أسنی المطالب فی مناقب سیدنا علی بن ابی طالب (علیهما السلام)” تألیف کرده است . او ضمن بیان روایاتي در رابطه با غدیر خم ، حدیثی از حضرت زهرا (سلام الله علیها) را نقل می کند که حضرت معصومه (سلام الله علیها) در سلسله ی سند آن قرار دارد . حضرت زهرا (سلام الله علیها) در اين روايت می فرمایند : ” آیا فرمایش رسول خدا را در روز غدیر خم فراموش کردید که فرمود : هرکه من ولی و سرپرست اويم ، پس علی سرپرست و ولی اوست و فرمود تو برای من همانند هارون هستی برای موسی .” (5) و (6)
این حدیث را دیگر محدثان اهل سنت چون: أمرتسری و شوکانی نيز به همین تعبیر و با سلسله ی اسنادش از حضرت معصومه (سلام الله علیها) روایت کرده اند . هم چنین در منابع شیعه علمائي نظير مرحوم میر حامد حسین و علامه امینی این حدیث را از همین طریق ذکر نموده اند .
روی این بیان حضرت معصومه (عليها السلام) در کتب شیعه و سنی به عنوان یک بانوی محدث مطرح بوده اند و از ایشان احادیثی نقل شده است که حدیث بالا نمونه ای از آن می باشد .
باعث افتخار و سربلندی همه ما مسلمانان است که روایات پیامبر اكرم (صلي الله عليه و آله و سلم) و اهل بیت (علیهم السلام) توسط چنین بزرگوارانی دست به دست و سینه به سینه نقل شده و به ما رسیده و چه نیکوست که هر كس به سهم خود در حفظ و انتقال این مطالب کوشا باشد.
( برگرفته از كتاب ” كريمه ی اهل بيت ” تألیف “علی اكبر مهدی پور” (با اندکی تلخیص و اضافات))
پاورقی ها :
1- محدث، عنوانی اسلامی است و به کسی که احادیث، سند و سند آن ها را عمیقاً می شناسد و نقل کرده و راویان اصلی و مشهور است.
2ـ قال رسول الله (صلي الله عليه و آله و سلم) : “نضرالله امرأ سمع منا حدیثا فبلغه “(سنن ابن ماجه ، جلد 1 ، صفحه 85 – الغدير ، جلد 8 ، صفحه 154)
3ـ قال الإمام جعفر بن محمد الصادق (عليه السلام) : ” حدیث فی حلال و حرام تأخذه من صادق خیر من الدنیا و ما فیها من ذهب او فضه ” ( وسائل الشيعه ، جلد 27 ، صفحه 98)
4ـ منظور از سلسله ی اسناد ، افرادی هستند که حدیث را نقل کرده اند .
5- قالت فاطمة الزهرا (عليها السلام) : ” أنسیتم قول رسول الله یوم غدیر خم : من کنت مولاه فعلی مولاه و قوله : انت منی بمنزله هارون من موسی ” ( أسنی المطالب ، صفحه 49ـ50)
6- برای روشن تر شدن این بحث و آشنائي بيشتر با ساير علما و بزرگان شيعه و اهل سنت كه در كتب خويش حديث غدير را نقل نموده اند ، می توانید به مقاله ی واقعه غدیر و اهميت آن مراجعه نمایید.