مردی دل‌به‌خداداده و ازجهان‌بريده، روزها بود که در گوشه‌اى با معبود خود راز و نیاز می‌کرد. تا اینکه در 27 رجب، از جهان غيب و از وراى محسوسات، صدایى دلنواز با لحنی جذّاب و شيرين را شنید. اين صدا بر گوش جان او زمزمه کرد که «بخوان به نام پروردگارت…»[note]1- “اقرأ باسم ربك الذى خلق” (سوره علق، آیه 1)[/note]و این به منزلۀ بعثت و سرآغاز نبوت پیامبر اسلام (صلی الله علیه و آله و سلم) بود.
وی از آغاز نبوت خویش به صورت محدود در ميان مردم از نزول وحی و پیامبری خود سخن مى‌گفت و قسمت‌های نازل‌شدۀ قرآن را مى‌خواند. همين مقدار هم كافى بود كه مردم مطلع شوند و عده‌ای هم به او اعتراض کنند. اما به‌هرحال، دعوت او به صورت علنی و عمومی نبود و به اصطلاح مأمور به تبليغ نبود، تا اينكه پس از مدتی سوره مدّثّر نازل شد. در این سوره که در اوایل بعثت و طبق نقل‌ها، سوّمین یا چهارمین سورۀ نازل‌شده بر ایشان است، برای اولین بار وظیفۀ دعوت و تبلیغ عمومی دین اسلام بر عهدۀ پیامبر اسلام (صلی الله علیه و آله و سلم) گذاشته‌شد. ازاین‌روست که برخى بعثت را آغاز نبوت، و نزول سوره مدّثّر را آغاز رسالت ناميده‌اند.
در ابتدای این سوره، امر به قيام و انذار[note]2- “قم فأنذر” (سوره مدّثّر ، آیه 2)[/note]و به‌عبارت‌دیگر امر به رسالت شده است. منظور از قيام، مهياشدن و آماده‌شدن براى انذار است. لازم است دعوت به حق از انذار شروع شود تا آمادگى براى پذيرش دعوت حاصل گردد؛ زيرا تا انسان متوجه خسارت‌ها و زيان‌هايی كه او را تهديد مى‌كند نشود، خود را نيازمند دعوت و هدايت نمى‌بيند. ترس از خطر و احساس درماندگى و بيچارگى است كه انسان را در برابر اندرزگويان دلسوز، مطيع مى‌سازد.
در ادامه خداوند مسئولیت‌های رسول خود را در راستای انجام مأموریت جهانی هدایت انسان‌ها در قالب چند سرفصل بیان نموده است:
1- وظيفۀ فكرى و عقيدتى: وَ رَبَّکَ فَکَبِّرْ؛[note]3- سوره مدّثّر ، آیه 3[/note] خداوند به رسول خود فرمان می‌دهد که خدايت را در افكارت، در انديشه و دلت، در نيت‌ها و تصميم‌هايت و در اعمال و سخن‌هايت بزرگ بدار. باید خدا را از همه‌چیز و همه‌کس و از هر وصفى بزرگ داشت و بزرگى را مخصوص او دانست که “خدا بزرگ‌تر از آن است که وصف شود.”[note]4- “الله اکبر من ان یوصف” (کافی،جلد 1، صفحه 117)[/note]
2 -وظيفۀ عملى: وَ ثِيَابَکَ فَطَهِّرْ؛ [note]5- سوره مدّثّر ، آیه 4[/note] خداوند به رسول خود فرمان می‌دهد جامه‌ات را از هر آلودگى پاكيزه گردان، و اگر آلوده شد آن را بشوى. دين اسلام بر اساس پاكی و نظافت بنا شده است و رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) دراین‌باره آموزه‌های فراوان دارد، مانند اينكه خداوند فرد نظيف را دوست دارد[note]6- “إن الله يحب التوابين ويحب المتطهرين” (سوره بقره، آیه 222)[/note] و پاکیزگى از خلق‌وخوی انبیاء است.[note]7- “من اخلاق الانبیاء التنظف” (تحف العقول، صفحه 442)[/note]
3- وظيفۀ اخلاقى: خداوند در این زمینه سه فرمان به رسول خود می‌دهد:
الف) وَ الرُّجْزَ فَاهْجُرْ:[note]8- سوره مدّثّر ، آیه 5[/note] از پلیدی (یا از بت‌ها) دوری گزین.
ب) وَ لاَ تَمْنُنْ تَسْتَکْثِرُ[note]9- سوره مدّثّر ، آیه 6[/note]به كسى چيزى نده كه توقع داشته‌باشی بيش از آن را به تو بدهد، يا آنچه را برای دیگران انجام می‌دهی بزرگ نپندار.[note]10- التبیان فی تفسیر القرآن، جلد 10،صفحه 173[/note]
ج) وَ لِرَبِّکَ فَاصْبِرْ[note]11- سوره مدّثّر ، آیه 7[/note] همچنین برای خدا (و به حكم خدا) صبر كن. یکی از مصادیق مهم این عبارت، استقامت پيامبر و صبر ایشان در برابر مشكلات رسالت و آزار مشرکان است.
(برگرفته از “در پرتو وحی”، اثر “مرحوم آیت‌الله موسوی اردبیلی” (با تغییرات و اضافات))
سایت رشد فرارسیدن 27 رجب،
سرآغاز نزول قرآن و سالروز بعثت خاتم پیامبران،
حضرت محمد مصطفی (صلی الله علیه و آله و سلم)
را به تمامی آزادگان جهان، به‌خصوص شما دوست گرامی، تبریک و تهنیت می‌گوید.
پاورقی‌ها: