“شیعه واقعی”
تاریخ زندگی اهل بیت (علیهم السلام) نشان می‌دهد که آنان توجه خود را به تهذیب فکری و تربیت اخلاقی مسلمانان گماشتند تا به فرمان خداوند، شیعه واقعی و حقیقی تربیت کنند. آنها برای رسیدن به این هدف، نهایت کوشش خود را در آموزش احکام و معارف انجام دادند. آنان ملاک واقعی بودن ایمان افراد را پیروی از تمامی دستورات الهی بیان نمودند.
در منطق اهل بیت (علیهم السلام)، تنها کسانی می‌توانند خود را شیعه و پیرو حقیقی آنان به حساب آورند که مطیع امر خدا و پرهیزکار و دور از هوای نفس و عالم به تعالیم و دستورهای آنها باشند. در نزد ائمه شیعه (علیهم السلام)، تنها در صورتی دوستی و ولایت آنها مایه نجات خواهد بود که با اعمال صالح همراه باشد و شیعیان عمل خود را به راستی و درستی و پرهیزکاری بیارایند. بدین ترتیب، پیروان واقعی ائمه معصوم (علیهم السلام)، دوست داشتن آنان را برای نجات کافی نمی‌دانند، و این گونه نیست که خود را در اختیار شهوات و گناهان قرار دهند و بخواهند از راه دوستی با اهل بیت (علیهم السلام) برای گناهان خود در پیشگاه خدا عذری بتراشند.
اما در میان ائمه (علیهم السلام)، امام صادق (علیه السلام) با توجه به شرایط اجتماعی، موقعیت مناسب‌تری را برای بیان معارف دینی پیدا کردند و از همین رو برای تربیت شیعه واقعی تلاش‌های فراوانی نموده و ملاک‌های ایمان حقیقی را بیان نمودند. در این جا به برخی از فرمایشات امام صادق (علیه السلام) در این خصوص اشاره می‌شود:
“…تنها اصحاب [واقعی] من کسی است که بسیار باتقوا باشد و برای خالقش عمل کند و امید به ثواب داشته باشد[1].”
“تقوای الهی داشته باشید؛ و رکوع و سجود را به نیکی به جای آورید؛ و مطیع ترین بندگان خدا باشید؛ همانا شما به ولایت ما نخواهید رسید مگر با ورع [ترک گناه]؛ و به آنچه نزد خداوند است دست نمی‌یابید مگر با عمل[2] “
“ما کسی را مؤمن و شیعه [واقعی] به حساب نمی‌آوریم مگر وقتی که همه اوامر ما را پیروی کند و خواستار پیروی از ما باشد و باید بداند که یکی از موارد پیروی از دستورات ما، ورع و خداترسی [تقوا] است. پس خود را به ورع بی
آرایید تا خداوند شما را مشمول رحمتش کند “[3]
“شیعه جعفر کسی است که شکم و شهوت خود را همیشه از حرام و گناه حفظ کند، کوشش وی در راه دین بسیار و کارش برای خدا باشد؛ امیدش به پاداش او و بیمش از کیفر او باشد. هر گاه این گونه افراد را دیدی آنها شیعیان جعفر هستند[4]”
در مجموع، می‌توان گفت تنها کسانی می‌توانند ادعای «شیعه واقعی بودن» را بنمایند که رفتار و کردارشان در تمامی زمینه‌ها شبیه آن بزرگواران باشد. به بیان دیگر، معیار تشخیص شیعیان حقیقی میزان تقوا، ورع و اطاعت آنان از فرامین الهی است.
«برگرفته از کتاب: “پژوهشی در معارف امامیه”، نوشته: “علیرضا مسجد جامعی” (با اندکی تغییرات و اضافات)»
پاورقی‌ها:
[1] اصول کافی، جلد 2، صفحه 77
[2] (أمالی طوسی، صفحه 679، حدیث 1441)
[3] (اصول کافی، جلد 2، صفحه 78)
[4] (اصول کافی، جلد 2، صفحه 233)