روز عيد فطر يکی از حساس‌ترين اوقاتی است که در آن به واسطه يک ماه روزه‌داری و اطاعت فرمان الهی وعده استجابت دعا داده شده است. به عبارت ديگر، اگرچه روز عيد اولین روز ماه جديد است و ماه رمضان به پايان رسيده است، اما يک فرصت استثنائی ديگر به بندگان داده شده است تا از تلاش‌های يک ماهه خود به نحو احسن نتيجه‌گيری کنند. در اين زمينه ابن عباس از پيامبر خدا (صلی الله علیه و آله وسلم) نقل می‌کند که:
“…چون جمعيت به سوى محلّ برگزارى نماز عید حرکت می‌کنند، خداوند عزّوجلّ خطاب به بندگان می‌فرماید: “اى بندگانم! از من درخواست کنید. به عزّت و جلالم سوگند، شما امروز در این گردهمایى و اجتماع خود، هر چه از من براى آخرت و دنیایتان بخواهید به شما اعطا می‌کنم …”[note]1- “… فإذا برزوا إلى مصلاهم قال الله عز وجل: … يا عبادي سلوني ، فوعزتي وجلالي لا تسألوني اليوم في جمعكم لآخرتكم ودنياكم إلا أعطيتكم…” (امالی مفید، صفحه 232؛ بحار الانوار، جلد 96، صفحه 339)[/note]
همچنين از اميرالمؤمنين (عليه‌السلام) نقل شده است که در روز عيد فطر فرمود:
“آگاه باشيد که امروز روزی است که خداوند آن را عيد قرار داده است و شما را برای اين عيد اهل قرار داده است. پس خدا را ياد کنيد؛ او نيز شما را ياد می‌کند و او را بزرگ بشماريد و تعظيم و تسبيح و تمجيد کنيد و او را بخوانيد که برای شما استجابت می‌کند.”[note]2- “…ألا وإن هذا اليوم يوم جعله الله عيدا وجعلكم له أهلا، فاذكروا الله يذكركم و كبروه وعظموه وسبحوه ومجدوه وادعوه يستجب لكم…” (مصباح المتهجد، جلد 2، صفحه 661؛ بحار الانوار، جلد 91، صفحه 31)[/note]
علاوه بر اين، شب و روز عيد فطر روزی است که پروردگار نسبت به بندگان نظر لطف و مرحمت ويژه‌ای دارد تا جايی که از امام صادق (عليه السلام) روايت شده است که فرمود:
“خداوند در هر شب از ماه رمضان آزادشدگانی از آتش دوزخ دارد، پس هنگامی که شب آخر ماه رمضان فرا می‌رسد، خداوند به اندازه تمامی ماه بندگان را آزاد می‌کند.” (3) في آخر ليلة منه أعتق فيها مثل ما أعتق في جميعه” (الكافی، جلد 4، صفحه 68)[/note]
با توجه به روايت اخير، يکی از مهمترين محورهایی که در ادعيه روز عيد فطر مکررا مورد تأکيد قرار گرفته است طلب آمرزش و بخشش و به دنبال آن درخواست رهايی از جهنم و قرار گرفتن در زمره بهشتيان می‌باشد. به عنوان نمونه در فرازی از دعای روز عيد فطر می‌خوانيم:
“…پروردگارا! به واسطه اينکه خدايی جز تو نيست از تو می‌خواهم اگر در اين ماه از من درگذشته‌ای رضايتت را به تمام عمرم تسرّی بده و اگر در اين ماه از من راضی نشده‌ای، پس از همين الآن (و همين لحظه) از من راضی شو و در اين هنگام و در اين مکان مرا به واسطه مغفرتت از آزادشدگان از آتش و خلاصی‌يافتگان از جهنم و بندگان سعادتمند خود قرار ده؛ ای بخشنده‌ترين بخشندگان!…”[note]4- “…أسألك بحرمة وجهك الكريم يا لا إله إلا أنت أن ترضى عني وإن كنت رضيت عني فزد فيما بقي من عمري رضى وإن كنت لم ترض عني فمن الآن فارض عني يا سيدي ومولاي الساعة الساعة الساعة واجعلني في هذه الساعة وفي هذا اليوم وفي هذا المجلس من عتقائك من النار عتقا لا رق بعده…” (البلد الامین، صفحه 242؛ بحار الانوار، جلد 98، صفحه 203)[/note]
ادعيه تعليم شده از ناحيه اهل بيت (عليهم السلام) اهميت روز عید فطر و وعده استجابتی که از جانب خداوند در آن داده شده است را مورد تاکید قرار میدهد. به این ترتیب، اين روز حسن ختامی است برای ماه رمضان و فرصت مجددی است برای فراهم آوردن توشه ای مناسب برای ديگر ماه‌های سال و بلکه تمام عمر یک مسلمان.[note]5- ادعيه متعدد و با مضامين بلندی در شب و روز عيد فطر از ناحيه معصومين رسيده است. علاقمندان می‌توانند به کتاب همراه با ماه رمضان يا همراه با ماه شوال و ذی‌القعده يا ساير کتب ادعيه نظير مفاتيح الجنان، مصباح المتهجد، زاد المعاد و اقبال مراجعه نمايند.[/note]
(برگرفته از کتاب “همراه با ماه رمضان”، تألیف دکتر امين اوحدی (با برخی اضافات))
سایت رشد فرارسیدن عید بندگی خدا و دستيابی به رضای الهی،
عید سعید فطر
را به تمامی مسلمانان، خصوصا شما دوست گرامی تبریک و تهنیت میگوید.
پاورقی ها: