«بر کرانه نعمت»

از سختی‌های زندگی، کم مانده بود تا از پای درآیم. تنگ دستی شدیدی گریبان گیرم گشته بود. با این که قناعت پیشه بودم اما اوضاعم رو به بهبود نمی‌گذاشت. آن قدر وضعم سخت شده بود که با خود گفتم: نزد امام هادی (علیه السلام) می‌روم و از این اوضاعی که خدا برایم مقدر کرده، شکوه می‌کنم. شاید گشایشی بشود.

برای انجام همین کار، رهسپار خانه امام شدم. پس از کسب اجازه، به حضور ایشان وارد شدم و در محضرش نشستم. در حالی که آماده می‌شدم تا سخن را با شِکوه و گلایه آغاز کنم، امام هادی (علیه السلام) فرمود:

“اباهاشم! شکر کدام یک از نعمت‌های خدا را می‌خواهی انجام دهی؟”

با شنیدن جمله امام، سر به زیر انداختم و نمی‌دانستم چه جوابی به ایشان بدهم. مدتی نگذشت که امام (علیه السلام) دوباره لب به سخن گشود و فرمود:

“خداوند به تو ایمان داد و به وسیله آن بدنت را بر آتش دوزخ حرام کرد و سلامتی را به تو ارزانی داشت تا بر طاعتش یاریت رساند و قناعت را روزیت کرد تا به وسیله آن آبرویت را حفظ کند …

ای اباهاشم! این گونه سخن خود را آغاز کردم؛ چون تصور می‌کردم می‌خواهی از کسی که این همه نعمت به تو داده است، نزد من شکوه کنی. [راستی!] دستور داده ام تا صد اشرفی به تو بدهند، آن را بگیر …” [note]1ـ من لایحضره الفقیه، جلد 4، صفحه 401، حدیث 5863 – امالی شیخ صدوق، صفحه 497، حدیث 682[/note]

* * *

شاید برای تک تک ما هم پیش آمده که در طول زندگی، گرفتار سختی‌ها و مشکلاتی شده ایم. مشکلاتی که آن قدر عرصه را بر آدمی تنگ می‌کند که دلمان می‌خواهد لب به شکایت و شکوه بگشاییم … با مروری بر داستان بالا و با اندکی دقت، درخواهیم یافت که مخاطب آن روز کلام امام هادی (علیه السلام) فقط ابوهاشم جعفری نبود؛ بلکه روی کلام ایشان با تمام انسان‌های با ایمانی است که در کشاکش سختی‌های زندگی، مأیوسانه به دنبال راهی برای تغییر هستند. پیام امام، در حقیقت نگاه به زندگی از منظر داشته‌ها بود و نه از منظر کمبودها … داشته‌ها و سرمایه هایی الهی، که انسان بدون آنها اگر همه چیز داشته باشد، “فقیر” است و اگر آنها را داشته باشد و هیچ چیز نداشته باشد، در “غنای مطلق” به سر می‌برد.

با این همه اگر در مشکلات زندگیمان بررسی کنیم، تحقق وعده خداوند را خواهیم دید؛ آن هنگام که با تأکید بشارتمان داد: “آری! بی شک با (هر) سختی، آسانی است …” [note]2ـ “فإن مع العسر یسرا ـ إن مع العسر یسرا” (سوره انشراح، آیات 5 و 6)[/note]

(برگرفته از کتاب “فرهنگ جامع سخنان امام هادی (علیه السلام)”، تألیف: گروه حدیث پژوهشکده باقرالعلوم (علیه السلام) (با تلخیص و اضافات))