“برنامه ریزی”
چگونه عمری هدفمند داشته باشم؟!
چگونه از فرصت محدود این دنیابه نحو احسن استفاده کنم؟!
چه کارهایی را در برنامه‌ریزی زمان خود بگنجانم؟!
اکثر ما در زندگی از نداشتن برنامه و روال کاری مشخص برای خود افسوس می خوریم و دغدغه ذهنیمان این است که ای کاش با یک برنامه مدون، طول شبانه روز و به تبع آن هفته، ماه و حتی سال خود را منظم و دقیق کنیم و اینکه اصلا در برنامه کاری ما چه کارهایی باید بگنجد و اولویت داشته باشد.
وقتی به متون دینی مراجعه می کنیم، در می‌یابیم كه بزرگان ما با تدبیر برای چنین کاری برنامه ریزی کرده و برای این دغدغه راه حل نشان داده‌اند و میزان و حد بهره‌مندی از دنیا را برای ما مشخص کرده‌اند.
در همین رابطه، حضرت موسی بن جعفر، امام کاظم (علیه السلام) می‌فرماید:
“بكوشيد كه وقت شما چهار بخش گردد:
1- ساعتى براى مناجات با خدا
2- بخشى براى گذران زندگى و معاش (تأمین اسباب و وسایل زندگی)
3- ساعتى براى همنشينى با برادران و افراد مطمئنى كه شما را از عيوبتان آگاه ساخته و در دل خيرخواه شما هستند.
4- ساعتى را نيز که در آن براى لذت‌های حلال خویش خلوت نمایيد؛ كه در پرتو اين ساعت است كه بر آن سه بخش ديگر توان مىيابيد.
… براى خودبهرهاى از دنيا مقرر داريد و از اين طريق براى انجام امور دينى و مذهبى يارى طلبيد. زيرا در روايت است كه: از ما نيست كسى كه … دين را براى دنيايش ترك گويد[1].”
آری، امام كاظم (علیه السلام) با تقسیم زمان به فعالیت‌هایی كه باید به صورت متوازن به آنها پرداخته شود، آنرا در چهار دسته عبادت، كار، اصلاح خویشتن و آسایش و تفریح تقسیم نموده‌اند. همچنین با این تقسیم‌بندی، گویی راه را به ما نشان داده و مشخص نموده‌اند كه همه فعالیت‌هایی كه در زندگی انجام می‌دهیم باید در قالب یكی از این چهار دسته قرار گیرد.
همچنین ایشان در ادامه به ما می آموزد كه این توازن در برنامه‌ریزی، تضمین‌کننده بهره‌مندی از دنیا و نعمات آن در جهت تکامل مداوم در مسیر بندگی خداوند می‌باشد.
(برگرفته از کتاب “تحف العقول عن آل الرسول (صلی الله علیه و آله و سلم)”، تالیف: “ابن شعبه حرانى (ره)” (با برخی اضافات))
پاورقی‌ها:
[1] تحف العقول، صفحه 410