خلیفه دوم در بستر مرگ افتاده بود و هنوز تکلیف جانشین بعد از خویش را مشخص نکرده بود. اطرافیان نگران و مضطرب در تکاپو بودند که تا خلیفه زنده است، جانشین خویش را تعیین کند و امت اسلامی را بدون سرپرست رها نکند.
از این رو عایشه، عبدالله بن عمر (فرزند خلیفه) را طلبید و به او گفت: “پسركم، درود مرا به عمر برسان و به او بگو پيروان محمد (صلی الله علیه و آله و سلم) را بى سرپرست مگذار. براى خود جانشينى در ميان ايشان برگزين و آنان را به گونه شتران افسار گسیخته رها مكن كه به راستى من مى ترسم آشوبى روى دهد.[note]1ـ الامامة و السياسة، جلد 1، صفحه 22[/note] زيرا اگر مردم را لگام گسيخته رها كنند بيم آن مىرود كه كارشان به آشفتگى انجامد.”
لذا عبدالله به نزد پدر رفت و گفت: “مردم مىگويند تو جانشينى براى خود بر نمى گزينى؛ با اين كه اگر تو چوپان يا شتر چرانى داشته باشى كه او نزد تو بيايد و آن چه را که زير دستش بوده، رها كند، میگویى كوتاهى كرده و كار را به تباهى كشانده است. اما سرپرستى مردم دشوارتر از سرپرستى شتر و گوسفند است. اگر خداى بزرگ و گرامى را به گونه اى ديدار كنى كه در ميان بندگانش جانشينى براى خود نگذاشته باشى، به او چه خواهى گفت؟”[note]2ـ سنن بيهقى، جلد 4، صفحه 149 از صحيح مسلم ـ سيرة عمر از ابن جوزى صفحه 190 ـ الرياض النضرة، جلد 2، صفحه 74 ـ حلية الاولياء، جلد 1، صفحه 44 ـ فتح البارى، جلد 13، صفحه 175 به گزارش از صحیح مسلم[/note]
عمر گفت: “چه كس را تعیین کنم؟”
عبدالله در جواب گفت: “خرد خود را به كوشش وادار تا بدانى. در این صورت در می یابی كه اگر کسی را که بر روی زمینت کار می کند، به نزد خویش فراخوانی، آيا دوست ندارى که او تا هنگامى كه بر سر زمين باز گردد، كسى را به جای خویش بنشاند؟”[note]3ـ طبقات ابن سعد، جلد 3، صفحه 249[/note]
این ترس و نگرانی از رها کردن امت اسلامی بدون سرپرست، در زمان معاویه نیز وجود داشت و او اين حکم خردمندانه و چون و چرا ناپذير را در جانشينى بخشيدن به فرزندش يزيد، دست آويز گردانيده و میگويد: “من مى ترسم پيروان محمد را براى پس از خود همچون گله ای از ميش هاى بدون چوپان رها كنم.”[note]4ـ تاريخ طبرى، جلد 6، صفحه 170[/note]
هر دو واقعه که در بالا نقل گردید، حکم عقل در انتخاب جانشین به منظور هدایت و رهبری امت اسلامی را روشن می سازد.
حال این سؤال از منکرین واقعه غدیر خم مطرح است که چگونه می توان به این روشنگرى هاى خردمندانه كه همه در پذيرفتن آن هم داستان اند، پایبند بود و همزمان، اعتقاد داشت که خداوند و پیامبرش، به فکر سرپرست امت پس از پیامبر نبودند و مردم را بدون سرپرست رها کردند؟! براستی آیا خداوند و رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) از این موضوع و این حکم عقلایی غفلت ورزیدند و امت اسلامی را پس از رسول اکرم به حال خویش واگذاشتند؟ آیا حقیقتا عقل بر این اندیشه گردن می نهد و آنرا می پذیرد؟ پاسخ شیعه به این سؤالات منفی است. در حقیقت شیعه ساحت مقدس پروردگار و آستان منور پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم)را ازاین [note]5-در این راستا و برای آگاهی بیشتر، به مقاله واقعه غدیر خم و اهمیت آن مراجعه نمایید[/note]اتهام منزه می داند و برای پاسخ به این پرسشها، غدیر را نشانی می دهد.
(برگرفته از کتاب “الغدیر”، تألیف:” علامه عبدالحسین امینی” (با تلخیص و اضافات))
سایت رشد فرارسیدن
عید سعید غدیر خم
روز اکمال دین به ولایت امیرالمؤمنین (علیه السلام)
را به تمامی مسلمانان، به خصوص شما دوست گرامی تبریک و تهنیت می‌گوید.
پاورقی ها: