باسمه تعالی

موزه‌های اسلامی مسلمانان را نه تنها به دوری از پلیدی‌های باطنی، بلکه به پاکی از هر پليدی ظاهری امر می‌فرماید. زيرا رسول اكرم (صلی الله علیه و آله و سلم) نظافت را همانند تقوا، وظيفه همگانی و هميشگی و همه جانبه می‌دانست و همان‌گونه كه قرآن كريم درباره تقوا فرمود: “تا می ‌توانيد از خدا پروا كنيد...” [1]؛ آن حضرت نيز درباره نظافت فرمود: “با هر ابزار كه می شود، از نظافت و پاكيزگی پاسداری كنيد، زيرا بنيان اسلام بر نظافت [است] و بهشت برای فرد نظيف آماده شده است.”[2]

محافظت و مراقبت در نظافت و بهداشت فردی و عمومی مورد تأكيد آیین اسلام است و راهكارهايی هم در اين راستا پيشنهاد شده است.

در بیانات مختلف، رسول خدا، حضرت محمد (صلی الله علیه و آله و سلم) در رابطه با نظافت و بهداشت فردی می‌فرماید:

“اسلام پاکیزه است، پس خود را پاکیزه کنید، چرا که جز پاکیزه به بهشت وارد نشود.”[3]

“…نظافت از ایمان است… .”[4]

“بدترین بندگان چرکین‌هایند.”[5]

“خدا چرکین بودن و ژولیدگی را دشمن دارد.”[6]

“هیچ کس نباید شب با دست چرب بخوابد… .”[7]

“ناخن‌هایتان را بگیرید… .”[8]

“اگر بر امتم سخت نبود امر می‌کردم که برای هر نماز مسواک بزنند.”[9]

“دو رکعت نماز با مسواک نزد خدا از هفتاد رکعت بدون مسواک محبوب‌تر است.”[10]

“خلال (دندان) کنید که چیزی نزد فرشتگان مبغوض تر از غذای لای دندان نیست.”[11]

“از دنیای شما بوی خوش، محبوب من است و نور چشم من در نماز است.”[12] “استعمال بوی خوش دل را قوت می بخشد.”[13]

همچنین آن حضرت در نظافت و بهداشت عمومی می فرماید:

“حیاط و پیرامون خانه هایتان را پاکیزه کنید… .”[14]

“پشت در خانه خاکروبه جمع نکنید که آن، جای شیاطین (آلودگی) است.”[15]

“شب، زباله‌ها را در خانه‌هایتان نگه ندارید که جایگاه شیطان (آلودگی) است.”[16]

آری این گزیده‌ای از سفارشات گهربار رسول مهر و رحمت حضرت محمد بن عبدالله (صلی الله علیه و آله و سلم) در رابطه با رعایت نظافت و بهداشت فردی و اجتماعی بود. سفارش آن بزرگوار به یکی از یارانشان در همین رابطه به خوبی نمایانگر این تاکید است: “ای انس! طهارت و پاکیزگی را بیشتر رعایت کن تا خدا بر عمرت بیفزاید.”[17]

(برگرفته از کتاب “مفاتیح الحیاة “، تالیف: ” آیت الله جوادی آملی” (با تلخیص))

پاورقی ها:

[1] “فَاتَّقُوا اللهَ مَا اسْتَطَعْتُمْ…” سوره تغابن، آیه 16

[2] نهج الفصاحه، حدیث 1182

[3] نهج الفصاحه، حدیث 112

[4] بحارالانوار، جلد 59، صفحه 291

[5] الکافی، جلد 6، صفحه 439

[6] نهج الفصاحه، حدیث 741

[7] مکارم الاخلاق، صفحه 425

[8] من لایحضره الفقیه، جلد 1، صفحه 128

[9] الکافی، جلد 3، صفحه 22

[10] الخصال، صفحه 481

[11] مکارم الاخلاق، صفحه 153

[12] الخصال، صفحه 165

[13] الکافی، جلد 6، صفحه 510

[14] موسوعه احادیث اهل بیت (علیهم السلام)، جلد 11، صفحه 371

[15] علل الشرائع، صفحه 583

[16] مکارم الخلاق، صفحه 425

[17] الامالی مفید، صفحه 60