در بسیاری از احادیث نقل شده که امام جواد (علیه السلام) از آن‌چه در درون جان مردم می‌گذشته و یا رویدادهایی که در آینده برای آنها پیش می‌آمده، آگاه بوده و به آنها خبر می‌داده است. همچنین مأمون (داناترین خلفای عبّاسی نسبت به علوم عصر خویش)، در برابر مقام علمی امام جواد (علیه السلام) در جلسات متعددی که با حضور علمای گوناگون برگزار می‌نمود، مجبور به تسلیم می‌شد.

مفهوم این احادیث، این نیست که امامان (علیهم السلام) به‌خودی‌خود، غیب می‌دانستند؛ بلکه نشان‌گر آن است که بر خلاف سایر مردم (که معمولا از راه حواس و یا تجربه به علم و دانش می‌رسند)، ائمه (علیهم السلام) از راه الهام یا از طریق پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) با خدای سبحان مرتبط بوده اند1 و بدین وسیله، از منبع علم و معرفت سیراب می‌شدند. ایمان به قدرت خدا و توان او برای انجام دادن هر کاری، موجب می‌گردد که فرد، در صورتی که خداوند اراده کرده باشد، توان انجام هر کار امکان‌پذیری را داشته باشد.

در این راستا نقل شده‌ که والی مکّه و مدینه، مردی از مخالفان اهل بیت (علیهم السلام) به نام “ابن فرج الرُخَجی” بود. او روزی در حالی که کنار رود دجله همراه با امام جواد (علیه السلام) ایستاده بود، به آن حضرت گفت: “پیروان تو ادعا می‌کنند که تو می‌دانی در دجله چقدر آب است و وزن آن را نیز می‌دانی!”

امام (علیه السلام) فرمود: “آیا خداوند می‌تواند این علم را به پشّه‌ای از مخلوقاتش عطا کند یا نه؟”

فرج گفت: “آری می تواند.”

امام (علیه السلام) فرمود :”من از یک پشّه و از بیشتر مخلوقات خداوند، در پیشگاه الهی عزیزترم.”2

آری! شک در قدرت خدا به مراتب از شک در روشنی و نور خورشید، سُست‌تر و بی‌پایه‌تر است. البته درباره فردی که مدّعی این مقام بزرگ است، شک جا دارد و انسان، تنها پس از تحقیق و جستجو از صحت این ادعا، می‌تواند آن را بپذیرد. ولی در مورد خاندان پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم)، آن هم پس از مطالعه احادیث متواتری که از رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) در بارۀ آن‌ها نقل شده و آنان، رهبران و پیشوایان مردم معرفی شده‌اند، دیگر جای شکّ و تردید وجود ندارد.

بدین ترتیب، راویان احادیث از ائمه (علیهم السلام) امور شگفت‌آوری را نقل‌می کنند. براستی چه جای تعجب است که هرگاه خداوند بخواهد، بتواند علم و معرفت و قدرت خویش را در انسانی که قلبش را آزموده و او را پاک ساخته است، به ودیعه بگذارد؟

(برگرفته از کتاب “هدایتگران نور؛ زندگانی جواد الائمه امام محمد تقی (علیه السلام)”3،‌تالیف: “آیت الله محمد تقی مدرسی”)

سایت رشد فرارسیدن دهم ماه رجب،

سالروز میلاد وارث علم اولین و آخرین و

حجت بالغه رب العالمین

حضرت امام محمد بن علی الجواد (علیه السلام)

را به تمامی مسلمانان، به خصوص شما دوست گرامی تبریک و تهنیت می‌گوید.

1397/1/8

پاورقی‌ها:

  1. 1- به عنوان نمونه، امام باقر (علیه السلام) فرمودند: “وقتی حدیثی را روایت کرده و سند آن را ذکر نمی‌کنم، سند من در چنین مواردی پدرم زین العابدین، از پدرش حسین شهید از پدرش علی بن ابیطالب، از رسول خدا از جبرئیل و پس از آن از خداست” (إعلام الوری، صفحه 270)

  2. 2- روی ان عمر بن الفرج الرخجی قال لأبی جعفر علیه السّلام: ان شیعتک تدّعی انّک تعلم کل‏ ما فی دجله؛ و کانا جالسین على دجله. فقال له أبو جعفر (علیه السّلام): یقدر اللّه عز و جل أن یفوّض علم ذلک الى بعوضه من خلقه؟

    قال: نعم، یقدر. فقال: أنا أکرم على اللّه من بعوضته. (اثبات الوصیه، صفحه 227 و 228)

  3. 3- متن فوق از ترجمه فارسی کتاب مذکور که توسط آقای محمد صادق شریعت صورت گرفته، استخراج گردیده است.