یکی از صفات امام عسکری (علیه‌السلام) در طول زندگانی 29 ساله‌شان، رسیدگی و اهتمام ایشان به مشکلات و گرفتاری‌های مردم و به خصوص شیعیان بود. در این زمینه مورخان چنین نقل کرده‌اند:

“محمد فرزند علی بن ابراهیم می‌گوید:

دستانمان خالی و روزگارمان سخت شده بود. پدرم به من گفت: “ما را نزد این مرد – امام حسن عسکری ]علیه السلام[ – که وصف بخشش و سخاوت او را شنیده‌ایم، ببر”. به او گفتم: “آیا او را می‌شناسی؟” گفت: “او را نمی‌شناسم و تا کنون او را هرگز ندیده‌ام”. ما نیز به قصد دیدار امام راه افتادیم. در میانه راه پدرم گفت: “چقدر خوب است که ایشان به ما پانصد درهم عطا کند؛ دویست درهم برای پوشاک، دویست درهم برای خوراک (آرد) و صد درهم برای مخارج.” من هم با خود گفتم: “ای کاش به من نیز سیصد درهم ببخشد؛ با صد درهم چهارپایی بخرم و با صد درهم مخارج خود را تأمین کنم و صد درهم دیگر را خرج پوشاک کنم و به سوی منطقه‌ «جبل» بروم.”

هنگامی که به خانه حضرت رسیدیم، غلام ایشان به سوی ما آمد و گفت: “علی بن ابراهیم و فرزندش محمد داخل شوند.” همین‌که وارد شدیم و بر حضرت سلام کردیم، ایشان به پدرم گفتند: “یا علی! چرا تا کنون نزد ما نیامده‌ای؟” عرض کردم: “آقای من! از اینکه شما را با این حال دیدار کنم، خجالت می‌کشیدم.” اندکی درنگ کردیم و سپس خارج شدیم. غلام حضرت به دنبال ما آمد و به پدرم کیسه‌ای پول داد و گفت: “این پانصد درهم است؛ دویست درهم برای پوشاک، دویست درهم برای خوراک (آرد) و صد درهم برای مخارج”. سپس کیسه‌ دیگری به من داد و گفت: “این ‌سیصد درهم است؛ صد درهم را برای خریدن چهارپا خرج کن و صد درهم برای پوشاک و صد درهم برای مخارج.”

… محمد نیز راه خود را پیش گرفت و به برکت عنایت امام وضع مالی خوبی پیدا کرد و از توانگران گشت.1 امام بدین گونه این خانواده علوی را از بی‌چیزی و تهیدستی نجات داد و زندگی اقتصادی خوبی برای آنان فراهم کرد.”

یکی دیگر از نمونه‌های رسیدگی امام به گرفتاری‌های شیعیان را ابوهاشم جعفری این گونه نقل می‌کند:

“در نامه‌ای به امام حسن عسکری (علیه‌السلام) از تنگی زندان و سختی اوضاع شکایت کردم. امام به من نوشت که تو نماز ظهر امروز را در خانه‌ات می‌خوانی. هنگام ظهر از زندان آزاد شدم و همان‌طور که ایشان گفته بود، نماز ظهر را در خانه‌ام خواندم؛ لیکن همچنان تنگدست بودم. پس نامه‌ای به ایشان نوشتم و از ایشان یاری خواستم. همین‌که به خانه‌ام رسیدم، صد دینار برایم فرستاد و در نامه‌ای به من نوشت که اگر چیزی می‌خواهی و خواسته‌ای داری، بدون خجالت و هراس آن را بخواه که – ان شاءالله – به دست خواهی آورد.”2

موضوعی که در دو حکایت فوق جالب توجه است این است که علی‌رغم آنکه امام، که سه سال از دوران شش شاله امامتشان را در زندان بودند و سه سال دیگر نیز توسط دستگاه عباسی تحت نظر و مراقبت بودند، خود، شیعیان را به استمداد و مطرح کردن مشکلاتشان با ایشان ترغیب فرموده‌اند3 که این موضوع حاکی از اوج سخاوت و عزم و تلاش ایشان برای رفع سختی‌های مردم هم‌عصر خود و به‌ویژه شیعیان می‌باشد.

(برگرفته از “زندگانی امام حسن عسکری (علیه السلام)”، تالیف: “مرحوم حجهالاسلام شیخ باقر شریف قرشی (با برخی اضافات)) 4

سایت رشد فرارسیدن 8 ربیع الاول،

سالروز شهادت پیشوای یازدهم شیعیان

امام حسن بن علی العسکری (علیه السلام)

را به تمامی مسلمانان جهان، به خصوص شما دوست گرامی تسلیت می‌گوید.

پاورقی‌ها:

  1. 1- الارشاد شیخ مفید، جلد 2، صفحه 326
  2. 2- الارشاد شیخ مفید، جلد 2، صفحه 330
  3. 3- ذکر این نکته لازم است که توصیه امام مبنی بر عرض حاجت به ایشان در مورد ائمه معصومین (علیهم السلام) مصداق دارد و عرض حاجت به مردم عادی نه تنها توصیه نشده است، بلکه طبق تعالیم دینی مذموم می‌باشد.
  4. 4- متن فوق از ترجمه فارسی اثر نویسنده که توسط آقای حسن اسلامی انجام گرفته، انتخاب گردیده است.