نوع دوستی که از تمایلات عالی انسانی است، باید در سایه پرورش و حمایت‌های تربیتی تقویت شود تا به فعلیّت برسد. اگر روزی فرا رسد که تمام مردم روی زمین واجد اصول مشخصی باشند با تمام اختلافاتی که از نظر عقیده، نژاد، زبان، و دیگر جهات با یکدیگر دارند همه با هم در سلامت زیست خواهند نمود و از آسایش و رفاه بهره‌مند خواهندشد.

حضرت موسی بن جعفر (علیه السلام) در روایتی می‌فرمایند: “مردم تمام کره زمین در رحمت و آسایش هستند و خوب زندگی می‌کنند؛ مادامی که دارای سه صفت باشند: اول آنکه یکدیگر را دوست بدارند و نسبت به هم علاقه انسانی داشته باشند. دوم آنکه در امانت‌های مالی یکدیگر خیانت ننمایند، سوم آنکه اعمالشان بر وفق حق و عدل باشد.”1 همان‌طور که دیده می‌شود اولین صفتی که امام موسی کاظم (علیه السلام) در این حدیث مایه رحمت و سعادت انسانها شناخته و از آن نام برده است، نوع‌دوستی و ابراز محبت مردم نسبت به یکدیگر است. اگر افراد یک جامعه در شادی هم شاد شوند و در غم هم متأثر گردند، از این ابراز مسرت و اظهار همدردی، پیوستگی و علاقه چشمگیری در آن جامعه به وجودمی‌آید و همه مردم از آن همبستگی بهره‌مند می‌گردند.

نمونه بارز و الگوی عملی این مطلب وجود نبی اکرم (صلّی الله علیه و آله و سلّم) است. خداوند در قرآن شریف وقتی از صفات حمیده و سجایای انسانی رسول گرامی (صلّی الله علیه و آله و سلّم) نام می‌برد، اول از علاقه شدید آن حضرت به مردم سخن می‌گوید و خطاب به مردم می‌فرماید که مصائب و آلام، رنجها و سختی‌های شما بر پیامبر گرامی بسیار سنگین و جانکاه است و از شداید و گرفتاری‌های شما سخت رنج می‌برد و متأثر می‌گردد.2

چه نیکوست که سفارش موسی بن جعفر را با تاسی به الگوی نبوی در خود پرورش داده و و نوع‌دوستی را که از جمله اوصاف پیشوایان اسلام است در زندگی خویش پیاده سازیم.

برگرفته از کتاب “شرح و تفسیر دعای مکارم الاخلاق جلد اول”، نوشته:” محمد تقی فلسفی”‏ (با کمی تعییرات و اضافات)

پاورقی‌ها:

  1. 1- عن ابی الحسن موسی بن جعفر (علیه السلام) قال: “ان اهل الارض لمرحومون ما تحابّوا و ادّوا الامانه و عملوا بالحق” (مجموعه ورام، جلد 1، صفحه 12)
  2. 2- “لقد جاء کم رسول من انفسکم عزیز علیه ما عنتم حریص علیکم بالمومنین رئوف رحیم”؛ قطعاً، براى شما پیامبرى از خودتان آمد که بر او دشوار است شما در رنج بیفتید، به [هدایت‏] شما حریص، و نسبت به مؤمنان، دلسوز مهربان است (سوره توبه، آیه 128).