[note]1- سوره بقره، آیه 153[/note]”يآ أَيّها الَّذين ءَامنوا استعينوا بالصبر والصّلاة إِنّ اللّه مع الصّابرين“
“اى افرادى كه ايمان آوردهايد! از صبر (و استقامت) و نماز، كمك بگيريد! (زيرا) خداوند با صابران است.”
در کتاب خدا تمام عوامل اصلی تربیت و وسایل آن گرد آمده است و شاید از والاترین و بارزترین آنها روزه باشد. روزه خودداری مؤمنين از برخی اموری است که در حالت غیر آن بر ایشان حلال است. بدین ترتیب روزه انسان را تربیت می‌کند و او را برای رشد و تقویت عزم و اراده تمرین می‌دهد و او را بر اجتناب از آنچه خداوند در حالات عادی حلال فرموده، قادر می‌سازد.
امام صادق (علیه السلام) در توضیح آیه “از صبر و نماز یاری بجویید.“[note]2- “واستعينوا بِالصّبرِ والصّلاة…” (سوره بقره، آیه 45)[/note]می فرمایند: “هرگاه برای کسی مشکل شدیدی پیش آمد روزه بگیرد، زیرا خداوند (عز و جل) می فرماید: “از صبر و نماز یاری بجویید، یعنی از روزه کمک بگیرید.”[note]3- عن أبي عبد اللّه قال: “إذا نزلت بالرجل النازلة و الشدة، فليصم. فان اللّه- عز و جل- يقول: و استعينوا بِالصّبرِ، يعنى: الصيام” (الخصال، جلد 1، صفحه 125)[/note]
در ابتدا تأکید می‌کنیم که صبر عبارت است از عبور از زمان باقیمانده تا رسيدن به رویداد مورد انتظار. کسی که منتظر گشایشی است، در واقع گویا فاصله زمانی خود و آن گشایش و رسیدن به هدف را پیموده است. پس هر گاه در مسیر مشکلاتی ببیند، به آنها توجهی نمی‌کند و اهمیتی نخواهد داد و به سوی هدفی والاتر خواهد نگریست. همین‌گونه است هنگامی که تشنگی روزه دار را می‌آزارد و گرسنگی او را تحت فشار قرار می‌دهد و ضعف جسمش را فرا می‌گیرد، امید به پایان روزه و اجتناب از خوردن و آشامیدن در آن ساعات را در دل دارد. یا دانش‌آموز در مدرسه هنگامی که در برابر شب‌بیداری و سرما و سحرخیزی و استمرار در مطالعه و بحث و امتحانات یکی پس از دیگری مقاومت می‌کند، بر پایان سال تحصیلی متمرکز می‌شود تا امتحانات را با برتری پشت سر بگذارد. به همین دلیل تمام سختی‌هایی که متحمل شده از هموار می‌شود، بلکه برایش شیرین خواهد بود. این در حقیقت معنای صبر و استقامت است.
اما اینکه چرا روزه، صبر نامیده شده است آنست که روزه‌دار پیوسته از سحر تا غروب صبر می‌کند. او نه تنها بر گرسنگی و تشنگی و دوری از شهوات صبر می‌کند، بلکه بر اجتناب از گناهان و محرمات نیز بردباری می‌ورزد.
حال که مقام صبر چنین مقام والایی است، خدواند سبحان به صابران وعده داده تا پاداش بی‌حساب به آنان عنایت کند، “كه صابران اجر و پاداش خود را بىحساب دريافت میدارند“[note]4- “إِنَّما يوفّى الصّابِرون أَجرهم بِغيرِ حساب” (سوره زمر، آیه 10)[/note]صابران جمعی از مؤمنانند که ایمانشان موقّت نیست؛ آنان دائما به سوی هدفی در دوردست می‌نگرند که همان روز قیامت و لقاء پروردگارشان است. آنان مصداق خوبی برای این آیه شریفه‌اند که می‌فرماید: “و پروردگارت را عبادت كن تا يقين [مرگ] تو فرا رسد.“[note]5- “واعبد ربّك حتَّى يأتيك الیقین” (سوره حجر، آیه 99)[/note]آنان به کل زندگی جز به عنوان دوره‌‌ای کوتاه که به سرعت پایان می‌یابد، نمی‌نگرند. آنان خداوند را تنها به حرف عبادت نمی‌کنند و لغزش‌گاه‌های مختلف باعث لغزش آنان در این مسیر نخواهد شد.
صابران واقعی عده‌ای هستند که با خود عهد کرده‌اند که سختی‌ها آنان را از هدفی که برای خود ترسیم کرده‌اند باز ندارد. صبر مؤمنان ادامه خواهد داشت تا در روز قیامت به لقاء پروردگارشان برسند و پاداششان را بدون حساب دریافت دارند.
اما کمک گرفتن از روزه چگونه است؟
اولا: شخص روزه‌دار در برابر خواسته‌های زودگذر جسمانی صبر می‌کند و عزم و ارادهاش رشد یافته و دوچندان می‌شود.
ثانیا: انسان بوسیله روزه به خداوند متعال تقرب می‌جوید، و چه کسی از خداوند به یاری انسان سزاوارتر است؟
ثالثا: روزه‌دار به واسطه اطاعت فرمان الهی به معنویات نزدیک می‌شود و هر زمان که انسان تصمیم صعود به عالم معنویات بگیرد بر تسلط بر مادیات تواناتر خواهد بود. پس هر کس که به مصیبتی گرفتار آید و یا به او خسارتی اقتصادی وارد گردد و یا برای ازدواج راهی نیابد، باید به جای تسلیم شدن در برابر مشکلات از روزه کمک بگیرد؛ چرا که وقتی روزه می‌گیرد معنویت و ارادهاش افزون می‌گردد و به منبع قدرت، منفعت، عنایت و توفیق، یعنی خداوند متعال نزدیک‌تر می‌شود.
(برگرفته از کتاب احادیث رمضانیة، تألیف آیة الله محمدتقی مدرسی، (با اندکی تصرف و تلخیص))
سایت رشد، حلول
ماه مبارک رمضان،
ماه صبر و استقامت، هنگامه طاعت، و بهار رحمت و مغفرت
را به شما دوست گرامی تبریک و تهنیت می‌گوید.
پاورقی ها: