عبدالله نجاشی شخصیت مشهور تاریخی است که از طرف منصور عباسی به حکومت اهواز منصوب گردید. وی از محضر حضرت صادق (علیه السلام) دستورالعمل و خط مشی‌ای را درخواست کرد که باعث نزدیکی‌اش به پروردگار و رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) باشد. حضرت صادق (علیه السلام) جواب نجاشی را در رساله‌ای بیان فرمودند که بخش‌هایی از آن به شرح ذیل است:
“…بدان که رستگاری تو در حفظ خون مردم، آزار نرساندن به دوستان خدا، مهربانی با مردم، حسن معاشرت و نرمی در حال قدرت، رفق با دوستان و با کسانی که به تو احتیاج دارند، رفع کمبودهای مردم و به عدالت با آنان رفتار کردن است…
از رساندن طعام برای شکم‌های گرسنه کوتاهی مکن و پاداش این کار را در پیشگاه خدا کوچک مشمار. پدرم نقل می کرد که از پیغمبر خدا شنیده بود که “به خدای عزوجل و به روز قیامت ایمان ندارد کسی که سیر بخوابد ولی شکم همسایه او گرسنه باشد”…
بترس از خدا که مبادا قلب یکی از بندگان خدا را بترسانی، زیرا پدرم از پدرش از علی بن ابی‌طالب (علیه السلام) نقل کرده :” هر کسی با قهر و خشونت به روی مؤمنی نظر کند و او را بترساند، خداوند در روز قیامت که هیچ پناهی جز او نیست، وی را می‌ترساند”…
کسی که یک حاجت برادر مؤمن خود را برآورده کند، خداوند حاجات کثیره او را برآورده خواهد کرد که یکی از آنها رفتن به بهشت است. کسی که مؤمنی را لباس بپوشاند یا سیر کند یا او را بر مرکب خود سوار نماید یا وسائل ازدواج او را فراهم نماید، خداوند او را از لباس‌ها و غذاها و مرکب‌ها و همسران بهشتی عنایت کند… کسی که به خانه برادر مؤمن خود برود و او را زیارت کند بدون اینکه نیاز و حاجتی به او داشته باشد، جزء زیارت‌کنندگان خدا محسوب می‌شود و بر خداست که زائر خود را اکرام نماید…
مبادا لغزش مؤمنین را پیگیری کنی که خدا نیز با تو چنین خواهد کرد. کمترین مرحله کفر این است که انسان کلامی را از برادر مؤمنش بشنود و آن را به خاطر نگه دارد تا روزی او را رسوا کند…
…پدرم از پدرانش از امیرالمؤمنین (علیه السلام) نقل نمود که فرمود: “هر کس درباره مؤمنی چیزی را که با چشم خود دیده و با گوش خود شنیده است برملا کند و عزت و آبروی او را از بین ببرد، چنین کسی مصداق آیه شریفه “کسانى که دوست دارند زشتکارى در میان افراد باایمان شیوع پیدا کند، براى آنها در دنیا و آخرت عذابى دردناک هست”[note]1- “ان الذین یحبون أن تشیع الفاحشه فی الذین آمنوا لهم عذاب الیم” (سوره نور، آیه 19).[/note]، خواهد بود”…”[note]2- وسائل الشیعه (آل البیت)، جلد 17، صفحه 207، باب ما ینبغی للوالی العمل به فی نفسه و مع أصحابه و مع رعیته.[/note]
بدین ترتیب، حضرت صادق (علیه السلام) به نجاشی اندرزهای دلپذیری دادند که در قالب این موارد، آنچه که لازمه حسن رفتار یک مسلمان حقیقی با دیگران است آمده است.
(برگرفته از کتاب “زندگانی حضرت امام جعفر صادق (علیه السلام))”، اثر مرحوم دکتر سید جعفر شهیدی (با برخی تغییرات و اضافات))
پاورقی‌ها:
