در ملاکهای بشری و انسانهای معمولی، کسی که دارای حالات فوق العاده در نماز، وضو، دعا، مناجات و حج و… باشد و در سجده هایش صدها و هزارها مرتبه، ذکر خدا را تکرار کند، انسانی است منزوی که تمام وقت و عمر خود را صرف عبادت فردی کرده و به هیچ نیازهای زندگی مادی و حیات اجتماعی توجه ندارد! در حالی که زندگی امام سجاد (علیه السلام) خلاف این برداشت را به اثبات می رساند. وی با وجود آن همه دعا ها و مناجاتهای طولانی و کم نظیر، از جامعه خود و نیازها و واقعیت های زمانش غافل نیست؛ بلکه در میدان وظایف اجتماعی و اخلاقی نیز پیشوایی الگو و نمونه است.

محمد اسحاق می گوید: بسیاری از خانواده های محروم و نیازمند مدینه، شبانگاه از لطف و بخشش مردی ناشناس بهره مند می شدند و هرگز او را نشناختند، مگر زمانی که علی بن الحسین (علیه السلام) در گذشت و آن مرد ناشناس ‍ دیگر به سراغ آنان نیامد. آنگاه بود که دانستند آن امدادگر ناشناس، زین العابدین (علیه السلام) بوده است.[note]1- کشف الغمه، جلد 2،  صفحه 266.[/note]

ابوحمزه ثمالی نیز می گوید: « امام زین العابدین (علیه السلام) در تاریکی شب، نان و نوای مستمندان را بر دوش می کشید و به طور ناشناس آن را انفاق می کرد و می فرمود:”صدقه پنهانی، خشم الهی را فرو می نشاند.”»[note]2-“ان صدقه السر تطفی غضب الرب” (اغانی، جلد 14، صفحه 75 – حلیه الاولیاء، جلد 3، صفحه 135 – کشف الغمه، جلد 2، صفحه 266 – اعیان الشعیه، جلد 1، صفحه633)[/note]

ابن سعد (متوفای حدود 200 ﮪ.ق) می نویسد: “چه بسا نیازمندانی که به حضور امام سجاد می رسیدند و قبل از اظهار نیاز، خواسته خود را از امام دریافت می کردند و امام می فرمود: صدقه قبل از این که به دست نیازمند برسد، نخست به دست خداوند می رسد.”[note]3-طبقات ابن سعد، جلد 5، صفحه 160.[/note]

چنین بود که پس از شهادت آن گرامی وقتی بدنش را غسل می دادند، آثاری بر پشت و شانه های وی مشاهده گردید و چون علتش را پرسیدند، دانستند که آنها آثاری است از نان

ها و کوله بارهایی که امام (علیه السلام) برای تهیدستان بر دوش می کشیده است.[note]4-اغانی، جلد 14، صفحه 75 – حلیه الاولیاء، جلد 3، صفحه 135 – کشف الغمه، جلد 2، صفحه 266 – اعیان الشعیه، جلد 1، صفحه633.[/note]

« بر گرفته از کتاب “امام سجاد (علیه السلام)، جمال نیایشگران”، تألیف احمد ترابی »

پاورقی ها :