در ملاکهای بشری و انسانهای معمولی، کسی که دارای حالات فوق العاده در نماز، وضو، دعا، مناجات و حج و… باشد و در سجده هایش صدها و هزارها مرتبه، ذکر خدا را تکرار کند، انسانی است منزوی که تمام وقت و عمر خود را صرف عبادت فردی کرده و به هیچ نیازهای زندگی مادی و حیات اجتماعی توجه ندارد! در حالی که زندگی امام سجاد (علیه السلام) خلاف این برداشت را به اثبات می رساند. وی با وجود آن همه دعا ها و مناجاتهای طولانی و کم نظیر، از جامعه خود و نیازها و واقعیت های زمانش غافل نیست؛ بلکه در میدان وظایف اجتماعی و اخلاقی نیز پیشوایی الگو و نمونه است.

محمد اسحاق می گوید: بسیاری از خانواده های محروم و نیازمند مدینه، شبانگاه از لطف و بخشش مردی ناشناس بهره مند می شدند و هرگز او را نشناختند، مگر زمانی که علی بن الحسین (علیه السلام) در گذشت و آن مرد ناشناس ‍ دیگر به سراغ آنان نیامد. آنگاه بود که دانستند آن امدادگر ناشناس، زین العابدین (علیه السلام) بوده است.1

ابوحمزه ثمالی نیز می گوید: « امام زین العابدین (علیه السلام) در تاریکی شب، نان و نوای مستمندان را بر دوش می کشید و به طور ناشناس آن را انفاق می کرد و می فرمود:”صدقه پنهانی، خشم الهی را فرو می نشاند.”»2

ابن سعد (متوفای حدود 200 ﮪ.ق) می نویسد: “چه بسا نیازمندانی که به حضور امام سجاد می رسیدند و قبل از اظهار نیاز، خواسته خود را از امام دریافت می کردند و امام می فرمود: صدقه قبل از این که به دست نیازمند برسد، نخست به دست خداوند می رسد.”3

چنین بود که پس از شهادت آن گرامی وقتی بدنش را غسل می دادند، آثاری بر پشت و شانه های وی مشاهده گردید و چون علتش را پرسیدند، دانستند که آنها آثاری است از نان

ها و کوله بارهایی که امام (علیه السلام) برای تهیدستان بر دوش می کشیده است.4

« بر گرفته از کتاب “امام سجاد (علیه السلام)، جمال نیایشگران”، تألیف احمد ترابی »

پاورقی ها :

  1. 1- کشف الغمه، جلد 2،  صفحه 266.
  2. 2-“ان صدقه السر تطفی غضب الرب” (اغانی، جلد 14، صفحه 75 – حلیه الاولیاء، جلد 3، صفحه 135 – کشف الغمه، جلد 2، صفحه 266 – اعیان الشعیه، جلد 1، صفحه633)
  3. 3-طبقات ابن سعد، جلد 5، صفحه 160.
  4. 4-اغانی، جلد 14، صفحه 75 – حلیه الاولیاء، جلد 3، صفحه 135 – کشف الغمه، جلد 2، صفحه 266 – اعیان الشعیه، جلد 1، صفحه633.