سلامت و بهداشت دل

وقتی پدری به فرزندش وصیت می‌کند، مهم‌ترین و اساسی‌ترین نکات را به او گوشزد می‌کند. امیرالمؤمنین، علی (علیه السلام)، در فرازی از وصیت خود به فرزندش امام حسن (علیه السلام) فرمود: “تو را سفارش می‌کنم به … آبادکردن دلت با یاد خدا.”[note]1ـ نهج البلاغه، نامه 31[/note]

همۀ ما به درستی به بهداشت جسم و بدن خود حساس هستیم و اگر از لحاظ جسمی دچار بیماری و مشکلی شویم با مراجعه به پزشک و مصرف دارو درصدد رفع آن بر می‌آییم.

اما به بهداشت روح و سلامت دل و باطن خود چه قدر بها می‌دهیم؟ اگر صفات نکوهیده و رفتارهای ناپسند در درونمان رخنه کنند، برای پاک‌سازی و معالجۀ آن‌ها چه اقدامی انجام می‌دهیم؟!

در دین ما، اموری زنده‌کنندۀ قلب و مایۀ بهداشت آن شناسانده شده‌اند که از آن جمله‌اند قرائت قرآن، شنیدن موعظه، یاد خدا، یاد مرگ، اندیشه‌ورزی، معاشرت با صاحبان فضیلت و خرد، گفت‌وگوی علمی، دیدار با نیکوکاران، دیدار با صاحبان معرفت، دستگیری از درماندگان، مهرورزی با یتیمان و از این قبیل.

به عنوان نمونه، از کلام پرودگار و امیرمؤمنان علی (علیه السلام) مواردی را می‌توان به عنوان شاهد مثال بیان کرد.

در این زمینه خداوند می‌فرماید: “ای مردم! برای شما از جانب پروردگارتان پندی هشیارکننده و درمان و شفایی برای آنچه در سینه‌ها است … آمده است.”[note]2ـ “…موعظه من ربکم و شفاء لما فی الصدور” (سوره یونس، آیه 57)[/note]

امیر المؤمنین علی(علیه السلام) هم می‌فرماید: “قرآن را بیاموزید … و در آن بیاندیشید، زیرا بهار دل‌هاست و از نورش شفا بجویید که شفای دل‌هاست.”[note]3ـ نهج البلاغه، خطبه 110[/note]

همچنین آن حضرت (علیه السلام) فرمود: “معاشرت با صاحبان فضیلت موجب حیات دل‌ها است.”[note]4ـ غررالحکم، صفحه 429[/note]