«روح عمل»

فهرست مطالب

هر عملی که انسان انجام می‌دهد، دارای خصوصیات و شاخص هایی است که بر اساس آن ها، جایگاه و ارزش عمل تعیین می‌گردد. در این بین یک شاخص وجود دارد که به خاطر اهمیت بسیارش، به آن “روح عمل” گفته می‌شود. عموما از این شاخص با لفظ “نیت” یاد می‌شود.

نیت، دلیل اصلی و قلبی انسان برای انجام هر کاری است و در واقع اصل و اساس هر عمل محسوب می‌شود. به همین جهت،‌ ملاک و معیار در محاسبه پاداش یا مجازات، همان نیت قلبی انسان نسبت به اعمال می‌باشد که اگر خالص یعنی برای خدا باشد، دارای پاداش می‌گردد و اگر آلوده به خواسته‌های نفسانی و انگیزه‌های دنیوی باشد، دارای ارزش الهی نیست. حتی شاید باعث تیرگی روح آدمی و استحقاق عذاب نیز می‌شود.

مگر نه اینکه رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) فرموده اند: “همانا (ارزش و آثار خیر و شر) اعمال بر حسب نیت‌ها و انگیزه هاست.”[note]1- قال رسول الله (صلی الله علیه و آله و سلم): “انّما الاعمال بالنیات …” (جامع السعادات، جلد 3، صفحه 112)[/note]چه بسا عملی کوچک که نیت نیک، آن را بزرگ کرده و ارزشمندش می‌سازد و چه بسا عملی بزرگ که نیت بد، آن را کوچک کرده و از ارزش می‌اندازد.

به همین خاطر عمل یک شخص ریاکارِ منافق، با عمل یک فرد مومن با اخلاص، از نطر صورت و ظاهر یکسانند و چه بسا ممکن است عمل آلوده به ریا، جالبتر هم باشد؛ اما آنچه موجب امتیاز است و یکی را به عرش اعلای الهی می‌رساند و دیگری را به پایین ترین مراتب دوزخ پرتاب می‌کند، نیت است.

تا حدی نیز دلیل اهمیت نیت، روشن است. زیرا تاثیر یک عمل – مثلا نماز – در سعادت انسان، نه به خاطر خود آن عمل است، بلکه به سبب آن نورانیت و صفایی است که به خاطر آن عمل در روح آدمی پدید می‌آید و همچنان بر اثر تکرار عمل، درجه نورانیت تشدید می‌گردد. لذا شکی نیست در اینکه این گونه اثرگیری روح از عمل وقتی محقق می‌شود که شخص دارای نیتی پاک و خالص بوده، فقط کار را برای رضای خدا انجام بدهد.

همانطور که گفته شد، نیت اساس هر عمل عبادی است. از طرفی توفیق هر عبادتی را نیز خداوند عطا می‌فرماید. از این رو شایسته است اینجا نیز به درگاه خداوند برویم و نیت خالص را نیز از خود او درخواست نماییم.

در صحیفه ی سجادیه در فرازی از دعای توبه، حضرت سجاد (علیه السلام) از خدا می‌خواهند که : «بارالها، نیتم را در راه طاعت و فرمانبریت، دائم و ثابت بفرما، آنگونه که عزم و تصمیم قلبی ام به اضطراب و انحراف از مسیر بندگی دچار نگردد.»[note]2- “اللّهم و ثبّت فی طاعتک نیّـتی …” (صحیفه ی سجادیه، دعای توبه)[/note]

باشد که ما نیز همواره مراقب نیت اعمال خود باشیم و نیت خالص را پیوسته از درگاه خدا طلب کنیم، تا به لطف خدا اعمال ما نیز مورد قبول واقع گردد.

(برگرفته از کتاب “توبه (شرح دعای سی و یکم صحیفه سجادیه)”، تالیف: “آیت الله سید محمد ضیاءآبادی” (با تصرف و تلخیص))

پاورقی:

مطالب مرتبط:
الگوهای من
  • زندگــی پیشــوایــان
  • یـــاران پیشــوایــان
  • دیگر بزرگــان
برای تغییر این متن بر روی دکمه ویرایش کلیک کنید. لورم ایپسوم متن ساختگی با تولید سادگی نامفهوم از صنعت چاپ و با استفاده از طراحان گرافیک است.
برای تغییر این متن بر روی دکمه ویرایش کلیک کنید. لورم ایپسوم متن ساختگی با تولید سادگی نامفهوم از صنعت چاپ و با استفاده از طراحان گرافیک است.
باورهای من
  • زندگــی پیشــوایــان
  • یـــاران پیشــوایــان
  • دیگر بزرگــان
برای تغییر این متن بر روی دکمه ویرایش کلیک کنید. لورم ایپسوم متن ساختگی با تولید سادگی نامفهوم از صنعت چاپ و با استفاده از طراحان گرافیک است.
برای تغییر این متن بر روی دکمه ویرایش کلیک کنید. لورم ایپسوم متن ساختگی با تولید سادگی نامفهوم از صنعت چاپ و با استفاده از طراحان گرافیک است.
  • خـــداوند
  • خلقـــت
  • پیـــامبران
  • نمـــــاز
  • حـــج
  • امــــر بــه معـــروف
  • قیـــامت
  • مـــرگ
  • بــــرزخ
  • بهشت
جستجو کنید
همیاری خیرخواهانه شما

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

مقالات مرتبط
Ali ibn Abi Talib

Ali ibn Abi Talib

A part of Ali ibn Abi Talib (as)’s last will to his sons Hassan (as) and Hussain (as) after the attempt on his life by a stab from Ibn Muljam: “My advice to you is to be conscious of God. Do not yearn for this world, even though it may run after you. Do not […]

that night

that night

The verses of chapter 96 of the Quran apparently show that the Night of Ordainment or Power (Laylatul Qadr) was not specifically restricted to the time of the descent of the Quran and the period of the call of the Messenger of Islam, but rather that it repeats annually until the end of this world. […]