“دفاع از آبروی مؤمن”
  1. Home
  2. »
  3. امام محمد بن علی الباقر (علیه السلام)
  4. »
  5. “دفاع از آبروی مؤمن”

“دفاع از آبروی مؤمن”

فهرست مطالب

از نظر اسلام، ‌در حالت کلی جان، مال و آبروی مردم محترم است. آبروی افراد که عموما حاصل یک عمر تلاش و کوشش آنهاست می‌تواند در اثر رفتارهای ناشایستی چون اتهام، حسادت، استهزاء، افراط در شوخی و خنده و عیب‌جویی مورد خدشه واقع شود. در چنین شرایطی، اگر ببینیم کسی قصد داشت آبروی مؤمنی را بریزد، و بتوانیم از او حمایت کنیم، واجب است که به این وظیفه عمل کنیم و اگر کوتاهی کنیم، نزد وجدان خویش، در نظر مردم و در پیشگاه الهی، ملامت می‌شویم. در حقیقت در تعالیم دینی ما، حرمت آبروی مؤمن بسیار بالاست[note]1- عن أبی عبدالله علیه السلام:” المؤمن اعظم حرمه من الکعبه” ، امام صادق (علیه السلام) فرمودند:” حرمت مؤمن از کعبه بالاتر است.” (خصال، صفحه 27)[/note] و از هر گونه تعرض و مخدوش کردن آن نهی شده و به تلاش در جهت حفظ و دفاع از آبروی آنان تاکید شده است.

اما از گناهانی که موجب خدشه‌دار شدن آبروی برادر مؤمن شده و در قرآن کریم و احادیث معصومین به شدت از آن نهی شده است، غیبت برادر مؤمن است.[note]2- “…ولا یغتب بعضکم بعضا ایحب احدکم ان یاکل لحم اخیه میتا…”، “هیچ یک از شما دیگرى را غیبت نکند، آیا کسى از شما دوست دارد که گوشت برادر مرده خود را بخورد؟” (سوره حجرات آیه 12)

“ایاک و الغیبه فانها تمقتک الی الله و الناس و تحبط اجرک”، “از غیبت بر حذر باش؛ چون موجب می‌شود مورد خشم و دشمنی خدا و مردم قرار گیری و پاداشت نابود شود” (غرر الحکم، صفحه 165)[/note] غیبت به معنای بیان عیب پنهان و پوشیده کسی در غیاب اوست.[note]3- “و الغیبه، و هی أن یذکر المؤمن بعیب فی غیبته … مما یکون عیبا مستورا عن الناس” (منهاج الصالحین سیستانی، جلد 1، صفحه 18)[/note] در اصل، نقش تخریبی غیبت ریختن آبروی یک مؤمن است در حالی‌که او امکان دفاع از خود را ندارد. گاهی در مجلسی از فردی غیبت می‌شود و دیگران نه تنها مانع نمی‌شوند، بلکه با تشویق و ابراز علاقه، غیبت‌کننده را به کار خود گستاخ‌تر می‌کنند. سکوت و بی‌تفاوتی در برابر غیبت و ریختن آبروی مؤمن حرام است.

اهمیت این موضوع تا جایی است که امام باقر (علیه السلام) در حدیثی می‌فرمایند: “هر کس که نزد او از برادر مؤمنش غیبت شود و او برادر مؤمن را یاری و پشتیبانی کند، خداوند هم در دنیا و هم در آخرت یاور و پشتیبان او خواهد بود، و هر کس که نزد او از برادر مؤمنش غیبت شود و او برادر مؤمن را یاری و پشتیبانی و از او دفاع نکند در حالی‌که قادر بر کمک و پشتیبانی او باشد، خدا او را در دنیا و آخرت خوار می‌سازد.” [note]4- “من اغتیب عنده أخوه المؤمن فنصره و أعانه نصره اللّه و أعانه فی الدّنیا و الآخره و من اغتیب عنده أخوه المؤمن فلم ینصره و لم یعنه و لم یدفع عنه و هو یقدر على نصرته و عونه إلّا حقّره اللّه فی الدّنیا و الآخره” (ثواب الاعمال، صفحه 250)[/note]از این حدیث مشخص می‌شود که از آنجا که خداوند حرمت مؤمن را ارج نهاده و آبروی او را بسی ارجمند می‌شمارد، به کسانی هم که مدافع و یاور مؤمنان باشند، چه در دنیا و چه در سرای آخرت یاری می‌رساند، و کسانی که در این امر کوتاهی کنند را تحقیر می‌نماید.

این نکته نیز حائز اهمیت است که بدانیم ماندن در مجلس غیبت ممنوع است. اگر بتوانیم جلو غیبت را بگیریم و از آبروی برادر دینی دفاع کنیم، این یک وظیفه است. اگر هم نتوانیم، تکلیف ما ترک آن محفل است، تا هم شنونده غیبت نباشیم و هم با حضور و سکوت و بی‌تفاوتی، کار خلاف دیگران را تأیید نکنیم. در حقیقت ارزش مجالس به محتوای آن هاست. اگر در محافل و نشست‌ها، از مؤمنان ذکر خیر شود و سخنان مفید و راهگشا گفته شود، ارزشمند است و اگر به گناه و غیبت آلوده شود، نکوهیده و مورد غضب خدای متعال است.

لذا اجتناب از غیبت و ریختن آبروی دیگران از اهم دستورات اخلاقی دین ماست. در این خصوص، امام باقر (علیه السلام) می‌فرمایند: “کسی که از ریختن آبرو و حیثیت مردم چشم‌پوشی کرده و آبروی آن‌ها را نریزد، خداوند در روز قیامت از گناهان او صرف‌نظر خواهد کرد.”[note]5- عن أبی حمزه الثمالی عن أبی جعفر (ع) قال سمعته یقول:”من کف نفسه عن اعراض الناس کف الله عنه عذاب یوم القیامه” (ثواب الاعمال، صفحه 133)[/note] از این رو، چه خوب است که با داشتن حساسیت و انجام واکنش مناسب در برابر ریخته شدن آبروی دیگران، هم از اشاعه گناه جلوگیری کرده و هم خداوند را یاور خود در دنیا و آخرت نماییم.

(برگرفته از کتاب “حکمت‌های باقری؛ ترجمه و توضیح چهل حدیث از امام باقر (علیه السلام)”، اثر حجه الاسلام جواد محدثی (با برخی اضافات))

پاورقی:

مطالب مرتبط:
الگوهای من
  • زندگــی پیشــوایــان
  • یـــاران پیشــوایــان
  • دیگر بزرگــان
برای تغییر این متن بر روی دکمه ویرایش کلیک کنید. لورم ایپسوم متن ساختگی با تولید سادگی نامفهوم از صنعت چاپ و با استفاده از طراحان گرافیک است.
برای تغییر این متن بر روی دکمه ویرایش کلیک کنید. لورم ایپسوم متن ساختگی با تولید سادگی نامفهوم از صنعت چاپ و با استفاده از طراحان گرافیک است.
باورهای من
  • زندگــی پیشــوایــان
  • یـــاران پیشــوایــان
  • دیگر بزرگــان
برای تغییر این متن بر روی دکمه ویرایش کلیک کنید. لورم ایپسوم متن ساختگی با تولید سادگی نامفهوم از صنعت چاپ و با استفاده از طراحان گرافیک است.
برای تغییر این متن بر روی دکمه ویرایش کلیک کنید. لورم ایپسوم متن ساختگی با تولید سادگی نامفهوم از صنعت چاپ و با استفاده از طراحان گرافیک است.
  • خـــداوند
  • خلقـــت
  • پیـــامبران
  • نمـــــاز
  • حـــج
  • امــــر بــه معـــروف
  • قیـــامت
  • مـــرگ
  • بــــرزخ
  • بهشت
جستجو کنید
همیاری خیرخواهانه شما

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

مقالات مرتبط
Ali ibn Abi Talib

Ali ibn Abi Talib

A part of Ali ibn Abi Talib (as)’s last will to his sons Hassan (as) and Hussain (as) after the attempt on his life by a stab from Ibn Muljam: “My advice to you is to be conscious of God. Do not yearn for this world, even though it may run after you. Do not […]

that night

that night

The verses of chapter 96 of the Quran apparently show that the Night of Ordainment or Power (Laylatul Qadr) was not specifically restricted to the time of the descent of the Quran and the period of the call of the Messenger of Islam, but rather that it repeats annually until the end of this world. […]