قال الإمام الباقر (علیه السلام): “یا ابا حمزه، یخرج احدکم فراسخ فیطلب لنفسه دلیلا، و أنت بطرق السماء أجهل منک بطرق الأرض. فاطلب لنفسک دلیلا”
امام باقر (علیه السلام) فرمودند: “ای اباحمزه[note]1- ابا حمزه، اسم راوی حدیث است.[/note]، کسی از شما که قصد سفری چند فرسخی را دارد، دنبال دلیل و راهنمایی می‌گردد (تا به خطر گمراهی دچار نشود)؛ و تو، به راههای آسمان ناآگاهتر از راه های زمین هستی، حال برای خود دلیل و راهنمایی بدست آور (تا در پیمودن راه به سوی خدا و آسمان، گمراه نگردی).”
(اصول کافی، جلد 1، صفحه 184، حدیث 10)
راز و رمز این مطلب که چرا باید دین حق از سوی امام معصوم القا شود، بسیار روشن است. می‌دانیم که رسول اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) به امر خدا بشر را به صراط مستقیم دعوت کرده است؛ چنانکه در قرآن کریم می‌خوانیم: “تو به راستی آنها را به صراط مستقیم می‌خوانی”[note]2- “و إنک لتدعوهم إلی صراط مستقیم” (سوره مؤمنون، آیه 73)[/note]و آن حضرت پیروان خود را موظف نموده که در نمازها – اعم از واجب و مستحب – بگویند: “(ای خدا) ما را به صراط مستقیم هدایت فرما”[note]3- “إهدنا الصراط المستقیم” (سوره حمد، آیه 6)[/note] یعنی تنها راه نجات انسان در دو جهان را پیمودن صراط مستقیم معرفی فرموده است. همچنین می‌دانیم که صراط مستقیم سعادت، طوری نیست که بشر عادی بتواند تمام ابعاد و حدود و مشخصات آن را بشناسد و بی هرگونه دغدغه و اضطراب، آن را بپیماید؛ وگرنه این همه اختلاف در روشها و برنامه‌های عرضه شده از جانب سردمداران جوامع بشری برای اصلاح بشر بوجود نمی‌آمد و طبعاً به دنبال خود این همه جنگ و ستیزها و نابسامانی ها و انواع مفاسد عالم سوز به باز نمی‌آورد.
و نیز اینگونه نیست که خود مسلمانان پیرو قرآن، تنها با اتکاء به “قرآن” بدون استعانت از مقام مقدس “امام” که هادی معصوم و منصوب از جانب خداست، بتوانند آن صراط مستقیم را با تمام جهات و حدودش بشناسند و با کمال اطمینان و آرامش خاطر، آن را بپیمایند؛ چرا که اگر این ممکن بود، این همه اختلاف در مذاهب پیش نمی‌آمد و امت واحده‌ای با داشتن کتاب واحد، دستخوش امواج ویرانگر تفرقه در افکار و عقاید و اعمال نمی‌شد و نتیجتاً سیادت و سعادت هر دو جهانی خود را از دست نمی‌داد.
لذا می‌گوییم به حکم عقل، شناختن صراط مستقیم و راه به سوی خدا، احتیاج به راه شناسی دارد که منصوب از جانب خدا و معصـوم از هر گونه سهو و خطا باشد، تا هم بزرگی و جلالت مقصد را که ” خدا” است، بشناسد و هم از شرایط و موانع پیمودن راه آگاه باشد.
و همین حکم عقل است که روایات ما و از آن جمله روایت شریفی که از امام محمد باقر (علیه السلام) ذکر شد، ما را به آن ارشاد نموده‌اند …
« برگرفته از کتاب “در جستجوی علم دین”، تألیف: آیت الله سید محمد ضیاء آبادی »
پاورقی‌ها:
