قال الإمام الباقر (علیه السلام): “یا ابا حمزه، یخرج احدکم فراسخ فیطلب لنفسه دلیلا، و أنت بطرق السماء أجهل منک بطرق الأرض. فاطلب لنفسک دلیلا”

امام باقر (علیه السلام) فرمودند: “ای اباحمزه1، کسی از شما که قصد سفری چند فرسخی را دارد، دنبال دلیل و راهنمایی می‌گردد (تا به خطر گمراهی دچار نشود)؛ و تو، به راههای آسمان ناآگاهتر از راه های زمین هستی، حال برای خود دلیل و راهنمایی بدست آور (تا در پیمودن راه به سوی خدا و آسمان، گمراه نگردی).”

(اصول کافی، جلد 1، صفحه 184، حدیث 10)

راز و رمز این مطلب که چرا باید دین حق از سوی امام معصوم القا شود، بسیار روشن است. می‌دانیم که رسول اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) به امر خدا بشر را به صراط مستقیم دعوت کرده است؛ چنانکه در قرآن کریم می‌خوانیم: “تو به راستی آنها را به صراط مستقیم می‌خوانی”2و آن حضرت پیروان خود را موظف نموده که در نمازها – اعم از واجب و مستحب – بگویند: “(ای خدا) ما را به صراط مستقیم هدایت فرما”3 یعنی تنها راه نجات انسان در دو جهان را پیمودن صراط مستقیم معرفی فرموده است. همچنین می‌دانیم که صراط مستقیم سعادت، طوری نیست که بشر عادی بتواند تمام ابعاد و حدود و مشخصات آن را بشناسد و بی هرگونه دغدغه و اضطراب، آن را بپیماید؛ وگرنه این همه اختلاف در روشها و برنامه‌های عرضه شده از جانب سردمداران جوامع بشری برای اصلاح بشر بوجود نمی‌آمد و طبعاً به دنبال خود این همه جنگ و ستیزها و نابسامانی ها و انواع مفاسد عالم سوز به باز نمی‌آورد.

و نیز اینگونه نیست که خود مسلمانان پیرو قرآن، تنها با اتکاء به “قرآن” بدون استعانت از مقام مقدس “امام” که هادی معصوم و منصوب از جانب خداست، بتوانند آن صراط مستقیم را با تمام جهات و حدودش بشناسند و با کمال اطمینان و آرامش خاطر، آن را بپیمایند؛ چرا که اگر این ممکن بود، این همه اختلاف در مذاهب پیش نمی‌آمد و امت واحده‌ای با داشتن کتاب واحد، دستخوش امواج ویرانگر تفرقه در افکار و عقاید و اعمال نمی‌شد و نتیجتاً سیادت و سعادت هر دو جهانی خود را از دست نمی‌داد.

لذا می‌گوییم به حکم عقل، شناختن صراط مستقیم و راه به سوی خدا، احتیاج به راه شناسی دارد که منصوب از جانب خدا و معصـوم از هر گونه سهو و خطا باشد، تا هم بزرگی و جلالت مقصد را که ” خدا” است، بشناسد و هم از شرایط و موانع پیمودن راه آگاه باشد.

و همین حکم عقل است که روایات ما و از آن جمله روایت شریفی که از امام محمد باقر (علیه السلام) ذکر شد، ما را به آن ارشاد نموده‌اند …

« برگرفته از کتاب “در جستجوی علم دین”، تألیف: آیت الله سید محمد ضیاء آبادی »

پاورقی‌ها:

  1. 1- ابا حمزه، اسم راوی حدیث است.
  2. 2- “و إنک لتدعوهم إلی صراط مستقیم” (سوره مؤمنون، آیه 73)
  3. 3-  “إهدنا الصراط المستقیم” (سوره حمد، آیه 6)