“ما بطور حتم و بدون استثناء همگى شما را با ترس، گرسنگى و آفت در مال‌ها و جان‌ها و محصولات می‌آزماییم و تو اى پیامبر صابران را بشارت ده”[note]1- و لنبلونّکم بشىء من الخوف و الجوع و نقص من الاموال و الانفس و الثّمرات و بشّر الصّابرین (سوره بقره، آیه 155)[/note]
بلاها و گرفتاری‌ها براى کسانى که صبر می‌کنند و ایستادگى نشان می‌دهند، سودمند است و اثرات نیکى در آنان به وجود می‌آورد. از این حیث و در چنین وضعى می‌توان به آنان مژده داد. زیرا این امر مقدمه‌ای است جهت افزایش قدرت روحی و تقویت اراده و بالا رفتن مراتب وجودی انسان ها.
خداوند متعال یکی از راه‌های تربیت و پرورش جان انسان‌ها را شدائد و سختی‌ها قرار داده است. گرسنگى، ترس، تلفات مالى و جانى و… سختی‌ها و بلاهایی است که انسان‌ها در طول زندگی خود به آن مبتلا می‌شوند.
از این رو است که گاهی وقتى خدا نسبت به بنده اى از بندگانش لطف مخصوصى دارد، بر اساس ظرفیت وجودی فرد، او را گرفتار سختی‌ها می‌کند. مانند مربى شنا که شاگرد تازه کار خود را وارد آب می‌کند تا تلاش کند و دست و پا بزند و در نتیجه ورزیده شود و شناگرى را یاد بگیرد؛ خداوند هم برخی از بندگانى را که دوست می‌دارد و می‌خواهد به کمال برساند، در بلاها غوطه‌ور می‌سازد. انسان اگر یک عمر درباره شنا کتاب بخواند، تا در آب نرود شناگر نمی‌شود؛ زمانى شناگرى را می‌آموزد که عملا در آب قرار گیرد و مبارزه با غرق شدن را تمرین کند و احیاناً خود را با خطر غرق شدن در صورت دیر جنبیدن مواجه ببیند. انسان باید در دنیا سختی‌هایی ببیند تا پخته و کامل گردد.
سختى و گرفتارى، هم تربیت کننده و هم بیدار کننده است. سختى، بیدارسازنده و هوشیارکننده انسان‌هاى خفته و تحریک کننده عزم‌ها و اراده‌هاست. شدائد و سختی‌ها همچون صیقلى که به آهن و فولاد می‌دهند، هر چه بیشتر با روان آدمى تماس گیرد او را مصمم‌تر و فعال‌تر و برّنده‌تر می‌کند ؛ زیرا خاصیت حیات این است که در برابر سختى مقاومت کند و به طور خودآگاه و یا ناخودآگاه آماده مقابله با آن گردد. انسان‌هایی که در دامان سختی‌ها و شدائد به سر می‌برند و در برابر آن ها صبر و استقامت می‌کنند؛ نیرومند و با اراده مى‌گردند.
در همین زمینه روایت شده است که محموله پارچه‌ای که برای حضرت جواد (علیه السلام) بود و براى ایشان می‌آوردند، در راه مورد سرقت قرار گرفت. فردی که بار را می‌آورد در نامهاى ماجرای سرقت را به آن حضرت نوشت. امام جواد (علیه السلام) در جواب به خط خویش مرقوم فرمود: “جان‌ها و مال‌هاى ما از موهبت‌هاى گواراى خداوند و امانت و سپرده اوست. آنچه از آن بهره‌مند شویم مایه شادى و خوشى است و آنچه از آنها را هم ببرند (براى ما) مزد و ثواب است. پس هر که بیتابی‌اش بر شکیباییش چیره آید مزدش تباه شده و پناه بر خدا از آن.”[note]2- و روی أنه حمل له حمل بز له قیمه کثیره فسل فی الطریق فکتب إلیه الذی حمله یعرفه الخبر فوقع بخطه إن أنفسنا و أموالنا من مواهب الله الهنیئه و عواریه المستودعه یمتع بما متع منها فی سرور و غبطه و یأخذ ما أخذ منها فی أجر و حسبه فمن غلب جزعه على صبره حبط أجره و نعوذ بالله من ذلک (تحف العقول، صفحه 456)[/note]
چه نیکوست با تأسی به رفتار حضرت جواد (علیه السلام) در ماجرای مذکور بر بلاها صابر باشیم و مشمول بشارت الهی در خصوص صابران قرار گیریم.
(برگرفته از “عدل الهی”، تالیف: “استاد شهید مرتضی مطهری” (همراه با تلخیص و اضافات))
سایت رشد فرارسیدن 10 رجب سالروز ولادت
تجسم جود و تقوا، خزانه دار رحمت و سرچشمه حکمت
پیشوای نهم شیعیان
امام محمد بن علی الجواد (علیه السلام)
را به تمامی شیفتگان آن حضرت، به خصوص شما دوست گرامی تبریک و تهنیت می‌گوید.
1395/1/30
پاورقی‌ها:
